Yüksek kan basıncı (hipertansiyon), dünya çapında önemli bir sağlık sorunudur ve birçok kişiyi etkilemektedir. Hipertansiyon, kalp hastalığı, böbrek rahatsızlıkları ve inme gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilen kronik bir durumdur. Bununla birlikte, beslenme alışkanlıklarımız hipertansiyon riskimizi etkileyebilir ve yüksek kan basıncını kontrol altına almada önemli bir rol oynayabilir.
Beslenme ve hipertansiyon arasındaki ilişkiyi anlamak için öncelikle yüksek kan basıncının ne olduğunu bilmek önemlidir. Kan basıncı, kalbin atışları sırasında arter duvarlarına uygulanan kuvvettir. Normalde, kan basıncı belirli bir seviyede tutulmalıdır. Ancak, tuz tüketimi, aşırı alkol tüketimi, obezite, hareketsiz yaşam tarzı gibi faktörler hipertansiyona neden olabilir.
Beslenme alışkanlıklarımız hipertansiyon riskimizi artırabilir veya azaltabilir. Özellikle tuz tüketimi hipertansiyon üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Tuz, vücutta su tutulmasına neden olur ve bu da kan basıncını artırabilir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), günlük tuz tüketimini 5 gramın altında tutmayı önermektedir. Bu nedenle, tuzlu yiyeceklerden uzak durmak ve yemeklerimize eklediğimiz tuzu sınırlamak önemlidir.
Tuz dışında, beslenme alışkanlıklarımızda daha fazla meyve ve sebze tüketmek de hipertansiyon riskimizi azaltmada yardımcı olabilir. Meyve ve sebzeler, lif açısından zengindir ve düşük enerji yoğunluğuna sahiptirler. Bu nedenle, daha fazla meyve ve sebze yemek sadece hipertansiyona değil aynı zamanda obeziteye de karşı koruyucu etki sağlayabilir.
Ayrıca, potasyum içeren gıdaların da hipertansiyon riskini azalttığı bilinmektedir. Potasyum, vücuttaki sodyum seviyelerini dengelemeye yardımcı olan bir mineraldir. Muz, avokado, ıspanak gibi potasyum açısından zengin gıdalar düzenli olarak tüketilmelidir.
Bunların yanında DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) diyeti de hipertansiyon kontrolünde etkili bir beslenme planı olarak kabul edilmektedir. DASH diyeti; düşük tuz alımını desteklerken, meyve, sebze, tam tahıl ürünleri ve düşük yağlı süt ürünleri gibi besinleri içeren dengeli bir beslenme programını içerir.
DASH diyetinin yanında alkolden uzak durmak da hipertansiyon kontrolünde önemlidir. Aşırı alkol tüketimi kan basıncını artırabilir ve komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle, günlük alkol tüketimini sınırlamak veya mümkünse tamamen bırakmak faydalı olacaktır.
Hipertansiyon kontrolünde beslenmenin yanında fiziksel aktivite de önemlidir. Düzenli egzersiz yapmak kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilir ve genel sağlığı iyileştirebilir. Haftada en az 150 dakika orta şiddetli aerobik aktivite yapmak veya haftada en az 75 dakika yoğun şiddetli aerobik aktivite yapmak önerilir.
05.04.2024 16:13 tarihinde Zeynep Kara Yıldız tarafından yazıldı.