Son yıllarda, çevresel ve etik kaygılarla birlikte vegan beslenme popüler hale gelmiştir. Vegan beslenme, hayvansal ürünlerin tüketiminin tamamen veya neredeyse tamamen ortadan kaldırılması anlamına gelir. Bu beslenme şekli, sağlıklı yaşam tarzını benimseyenler arasında da tercih edilmektedir. Ancak vegan beslenme ile ilgili bazı önemli konular vardır ve bu konulardan biri de vitamin B12 eksikliğidir.
Vitamin B12, vücudumuzun normal fonksiyonları için hayati öneme sahip olan bir vitamindir. Kırmızı kan hücreleri ve sinir hücrelerinin oluşumunda rol oynar. Aynı zamanda DNA sentezi için de gereklidir. Bu nedenle yeterli miktarda B12 vitamini almak, sağlığımız için son derece önemlidir.
B12 vitamini genellikle hayvansal kaynaklarda bulunur ve et, balık, süt ürünleri gibi gıdalarda bol miktarda bulunur. Oysa vegan beslenme şeklinde bu gıdaların tüketimi sınırlıdır veya tamamen ortadan kalkmıştır. Bu durumda, veganlar B12 vitamini ihtiyaçlarını nasıl karşılayabilirler?
Vegan beslenen kişilerin B12 vitamini takviyesi yapması gerektiği genellikle kabul edilen bir gerçektir. Çünkü bitkisel bazlı gıdaların doğal olarak yeterli miktarda B12 içermesi pek mümkün değildir. Ancak bazı vegan savunucuları, B12 vitamini takviyesinin gerekli olmadığını iddia ederler ve bu vitaminin bitkisel kaynaklardan da alınabileceğini öne sürerler.
Aslında bazı alg ve yosun türleri gibi bitkisel gıdaların üzerinde doğal olarak bulunan bazı mikroorganizmalar tarafından sentezlenebilen bir formu olan B12 vitamini mevcuttur. Ancak bu form vücut tarafından kolayca kullanılamaz. Bunun yanında diğer bitkisel kaynaklar olan topraklı sebzelerde ise genellikle az miktarda bulunan inaktif bir formu vardır.
Bazı çalışmalara göre, bitkisel bazlı gıdaların üzerinde bulunan mikroorganizmalar tarafından sentezlenen B12 vitamininin çoğu bağırsaklarda emilemez ve vücutta kullanılamaz durumdadır. Bu nedenle takviye almak gerekmektedir.
Ayrıca vegan beslenen kişilerde B12 vitamini eksikliği yaygın bir sorundur. Veganlar, hayvansal ürünleri tüketmediği için doğal olarak bu vitamini yeterli miktarda alamazlar. Uzun süreli B12 vitamini eksikliği ise ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
B12 vitamini eksikliği belirtileri arasında yorgunluk, halsizlik, sinirlilik hali, anemi gibi durumlar yer alır. Ayrıca sinir sistemi üzerinde de olumsuz etkilere neden olabilir ve sinir hasarına yol açabilir.
Bu nedenlerle uzmanların çoğu, veganların düzenli olarak B12 vitamini takviyesi almalarını önermektedir. Bunun yanında bazen diyetisyenler tarafından damla ya da sprey şeklinde sunulan belli bir miktar takviye de reçete edilebilir.
Bazı insanlar ise doğal olarak sentezleyemedikleri veya emilemedikleri için ekstra bir takviyeye ihtiyaç duyarlar. Özellikle yaşlı insanlar ve sindirim sistemi rahatsızlığı olanlar risk altındadır.
17.03.2024 06:39 tarihinde Gamze Öztürk tarafından yazıldı.