Un, insanlık tarihinin en temel besinlerinden biridir. Ekmek, makarna, kek gibi birçok gıdanın ana bileşeni olarak kullanılır. Günümüzde ise un çeşitleri arasında tercih yapmak bazen zor olabilir. Bu yazıda tam buğday unu ve rafine edilmiş beyaz unun karşılaştırılmasını yaparak hangi unun daha sağlıklı olduğunu inceleyeceğiz.
Tam buğday unu, buğday tanesinin tamamının öğütülmesiyle elde edilen bir üründür. Bu nedenle içeriğinde kabuk, embriyo ve endospermler bulunur. Rafine edilmiş beyaz un ise buğday tanesinin kabuğu ve embriyosunun çıkarılmasıyla elde edilen bir üründür. Yani beyaz un, sadece endospermleri içermektedir.
Beyaz unun rafine edilmesi süreci sırasında kabuk ve embriyo kısımlarının çıkarılması nedeniyle lif, vitamin ve mineral içeriği azalır. Bunun yanında rafine edilmiş beyaz unun glisemik indeksi yüksektir, yani kan şekerini hızla yükseltir ve insülin direncini artırabilir. Tam buğday unu ise lifli yapısı sayesinde kan şekerinin daha yavaş yükselmesini sağlar ve dolayısıyla insülin seviyesini düzenler.
Beyaz unda lif oranı oldukça düşüktür. Lif, sindirim sistemimizin düzgün çalışmasını sağlar, tokluk hissi verir ve bağırsak sağlığını destekler. Tam buğday ununda ise kabuk kısımlarının da öğütülmesi nedeniyle lif oranı oldukça yüksektir. Bu da daha uzun süre tok kalmanızı sağlar ve bağırsak hareketliliğinizi artırır.
Beyaz unda protein oranı düşüktür. Oysa tam buğday ununda protein miktarı daha yüksektir. Proteinler kasların onarımına yardımcı olur, enerji seviyelerini dengeler ve bağışıklık sistemimizi güçlendirir.
Tam buğday ununda bulunan vitamin ve mineral miktarı da oldukça fazladır. A vitamini, B vitaminleri (tiamin, riboflavin, niyasin), E vitamini, folat ve demir gibi önemli besin maddeleri tam buğday ununda bulunurken beyaz unda bu değerler oldukça azalmaktadır.
Rafine edilmiş beyaz unda glütensizlik sorunu olan kişiler için de problem olabilir. Bu kişilerin tam buğday ununu tercih etmeleri daha doğru olacaktır.
Ancak lezzet konusunda değerlendirme yapacak olursak beyaz unda daha hafif bir tat bulunurken tam buğday unu daha yoğun bir tadı olan ekmekler yapmamızı sağlar.
11.04.2024 08:13 tarihinde Ahmet Ersoy tarafından yazıldı.