Süt ve süt ürünleri, insan beslenmesinde önemli bir yer tutar. Özellikle çocukların sağlıklı büyüme ve gelişimi için süt tüketimi önerilir. Ancak son yıllarda süt ve süt ürünlerine karşı bazı eleştiriler de dile getirilmektedir. Bu eleştirilerin temelinde, sütün bazı insanlar için sindiriminin zor olması, laktoz intoleransı gibi sorunlara yol açması ve bazı sağlık sorunlarına neden olabileceği düşüncesi bulunmaktadır.
Laktoz intoleransı, laktoz isimli bir şekerin sindirilememesi durumudur. Bu durumda sindirim sistemi, laktozu parçalamak için gereken laktaz enzimini yeterli miktarda üretemez. Sonuç olarak, laktoz bağırsakta sindirilemez ve sindirim sistemi tarafından emilemez. Bu durumda kişi süt ve süt ürünlerini tükettiğinde çeşitli belirtiler ortaya çıkabilir. Bunlar arasında karın ağrısı, gaz, şişkinlik, ishal gibi sindirim sorunları yer alır. Laktoz intoleransının yaygınlığı ise coğrafi bölgelere göre değişiklik göstermektedir. Bazı etnik gruplarda bu durum daha yaygınken, bazı gruplarda daha az görülür.
Laktoz intoleransına sahip olan kişiler genellikle süt ve süt ürünlerinden uzak dururlar veya alternatif ürünler kullanırlar. Bunlar arasında laktozsuz süt veya bitkisel sütler (badem sütü, soya sütü gibi) yer alır. Laktozsuz sütlerde, doğal olarak bulunan laktoz enziminden arındırma işlemi yapılır ve bu sayede bu tip sütler laktoza duyarlı olan kişiler tarafından tüketilebilir hale gelir.
Diğer bir eleştiri noktası ise hayvansal kaynaklı gıdaların sağlık üzerindeki etkisidir. Sığır sütündeki yağ miktarının yüksek olması ve doymuş yağ içermesi bazı uzmanlar tarafından kardiyovasküler hastalıklarla ilişkilendirilmiştir. Doymuş yağlar kalp sağlığı üzerinde olumsuz etkilere sahip olabilir ve kolesterol seviyesini artırabilir. Bu nedenle bazı diyetisyenler ve doktorlar doymuş yağ içeren gıdaların tüketimini kısıtlamayı önermektedir.
Buna ek olarak, bazı araştırmalar sütün kanser riskini artırabileceği iddiasını ortaya atmıştır. Özellikle meme kanseriyle ilişkili olduğu düşünülmektedir. Bununla birlikte konuyla ilgili yapılan çalışmaların sonuçları çelişkilidir ve kesin bir sonuca ulaşılmamıştır.
Süt ve süt ürünleri aynı zamanda kalsiyum kaynağı olarak da bilinirler. Kalsiyum ise kemik sağlığı için önemli bir mineraldir. Bu nedenle özellikle çocukların büyüme döneminde kalsiyum ihtiyaçlarına dikkat etmeleri önemlidir. Süt dışında da kalsiyum kaynakları bulunsa da, pek çok kişi için en kolay ulaşılabilir kaynaklardan biri süttür.
Ancak lacto-vegetaryen veya vegan beslenme şeklini tercih eden kişiler için bu tür alternatifler yetersiz kalabilir. Bu beslenme şekillerinde hayvansal kaynaklı gıdalardan tamamen kaçınılırken bitkisel kaynaklar tercih edilir. Bu durumda kalsiyum ihtiyacının bitkisel kaynaklardan karşılanması gerekmektedir.
25.03.2024 10:39 tarihinde Deniz Rümeysa Gökçe tarafından yazıldı.