Günümüzde sağlıklı bir yaşam sürdürmek her zamankinden daha fazla önem kazanmış durumda. Modern yaşam tarzı, yoğun iş temposu ve yanlış beslenme alışkanlıkları, insanların sağlığını olumsuz etkilemektedir. Özellikle şekerli gıdaların tüketimi, pek çok sağlık sorununa yol açabilen bir alışkanlık haline gelmiştir. Bu nedenle şekerli gıdalardan uzak durmanın önemi büyük bir öneme sahiptir.
Şekerli gıdalar, içerdikleri rafine şekerler ve yapay tatlandırıcılar nedeniyle vücudumuza zarar verir. Özellikle beyaz şeker, fruktoz, mısır şurubu gibi rafine şekerlerin aşırı tüketimi obezite, diyabet, kalp hastalıkları, karaciğer yağlanması gibi pek çok ciddi sağlık sorununa yol açabilir. Ayrıca bu gıdaların düşük besin değeri olduğu için vücudumuzun ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineralleri de karşılamazlar.
Şekerli gıdaların tüketimi sonucunda ortaya çıkabilecek en yaygın sağlık sorunu obezitedir. Şekerli gıdaların içerdikleri yüksek kalori miktarı ve düşük besin değeri, kilo alma riskini arttırır. Ayrıca rafine şekerlerin insülin direncini arttırması da kilo alımına neden olabilir. Obezite ise diyabet, kalp hastalıkları, hipertansiyon gibi pek çok ciddi hastalığa davetiye çıkarmaktadır.
Diyabet, günümüzde giderek yaygınlaşan bir sağlık sorunudur ve çoğunlukla yanlış beslenme alışkanlıklarıyla ilişkilidir. Şekerli gıdalardaki yüksek şeker içeriği kan şekeri seviyelerinde ani yükselişlere neden olur ve pankreasın insülin hormonunu üretmesini zorlaştırır. Uzun süreli şekerli gıda tüketimi sonucunda pankreas yorulur ve insülin direnci oluşabilir. Bu durumda kan şekeri düzenlemesi bozulur ve tip 2 diyabet riski artar.
Kalp hastalıkları da şekerli gıda tüketimiyle doğrudan ilişkilidir. Yapılan araştırmalar, aşırı şeker tüketiminin kandaki trigliserit seviyelerini arttırdığını ve LDL (kötü kolesterol) seviyelerini yükselttiğini göstermiştir. Bu durum damar sertliği ve kalp krizi riskini arttırabilir. Şekerli gıdaların aynı zamanda inflamasyonu arttırarak damarların tıkanmasına yol açabileceği de bilinmektedir.
Karaciğer yağlanması da günümüzde giderek yaygınlaşan bir sağlık sorunudur ve genellikle yanlış beslenme alışkanlıklarıyla ilişkilidir. Şekerli gıdaların içerdikleri fruktoz miktarının fazlalığı karaciğerde yağlanma yapabilir ve zamanla karaciğer hasarına yol açabilir. Karaciğer yağlanması ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir ve ilerleyen dönemde siroz gibi daha ciddi bir hastalığa dönüşebilir.
Tüm bu olumsuz etkiler göz önünde bulundurulduğunda şekerli gıdalardan uzak durmanın önemi açıkça görülür. Ancak bu alışkanlığı değiştirmek kolay değildir. Şeker bağımlılığı olarak adlandırabileceğimiz bu durum, vücudumuzun tatlıya olan ihtiyacını arttırarak bağımlılık yaratır. Ancak sağlıklı bir yaşam için bu bağımlılıktan kurtulmak gerekmektedir.
Şekerli gıdalardan uzak durmak için öncelikle bilinçlenmek gerekmektedir. Şekerin zararları hakkında bilgi sahibi olmak ve bunları gözlemlemek insanları motive edebilir. Ayrıca doğal tatlandırıcılar kullanmak da iyi bir alternatif olabilir. Mesela bal veya meyve püresi gibi doğal tatlandırıcılar hem tatlı ihtiyacını karşılar hem de daha sağlıklı bir seçenektir.
Yavaş yavaş azaltma yöntemi de uygulanabilir bir stratejidir. Birdenbire şekerli gıdalardan tamamen vazgeçmek zor olsa da zamanla miktarları azaltarak alışkanlığı kademeli olarak bırakmak mümkün olabilir. Özellikle paketlenmiş atıştırmalıklar yerine doğal meyveler tercih etmek büyük bir fark yaratabilir.
Ayrıca dikkat edilmesi gereken noktalardan biri de işlenmiş gıdalardaki sak hidden sugar / gizli şekerdir. Hazır soslar, kahvaltılık gevrekler, dondurma gibi pek çok üründe sak hidden sugar bulunabilir ve bunlar da vücudumuza zarar verebilir. Bu nedenle ambalajların üzerindeki içerik listelerini dikkatlice okumak önemlidir.
20.01.2025 14:00 tarihinde Tuğba Saime Aktaş tarafından yazıldı.