Ketojenik Diyet Nedir? Nasıl Yapılır ve Avantajları Nelerdir?
Son yıllarda popülerliği hızla artan ketojenik diyet, düşük karbonhidrat, yüksek yağlı bir beslenme programı olarak bilinir. Bu diyet, vücudun enerji kaynağı olarak glikoz yerine ketonları kullanmasını sağlar. Glikoz normalde karbonhidratlardan elde edilirken, ketojenik diyette karbonhidrat tüketimi sınırlandırılarak vücut ketozise girer.
Ketojenik diyetin amacı, vücudu yağ yakmaya teşvik etmek ve kilo vermek için metabolizmayı değiştirmektir. Karbonhidrat alımının azaltılması nedeniyle vücut enerji kaynağı olarak yağları kullanmaya başlar ve bu süreçte ketonlar üretir. Ketonlar beyin ve kaslara enerji sağlayarak, açlık hissini azaltır ve kilo kaybını destekler.
Bu diyetin uygulanması oldukça katıdır ve düşük karbonhidrat içeren besinlerle zenginleştirilmiş bir beslenme planını takip etmek gerekmektedir. Tipik bir ketojenik diyet örneği günlük kalori alımının %70-75'inin yağlardan, %20-25'inin proteinlerden ve %5'inin karbonhidratlardan oluştuğu bir beslenme şeklidir.
Ketojenik diyetin yapı taşı olan besinler arasında et, balık, yumurta, peynir, tereyağı, avokado, hindistancevizi yağı gibi sağlıklı yağlar bulunur. Ayrıca yeşil yapraklı sebzeler, çilek, böğürtlen gibi düşük karbonhidrat içeren meyveler de tercih edilebilir. Bunun yanında tahıllar, şekerli yiyecekler, nişastalı sebzeler ve meyvelerden uzak durulması önemlidir.
Ketojenik diyetin avantajlarından biri kilo kaybına yardımcı olmasıdır. Düşük karbonhidrat tüketimi nedeniyle insülin seviyeleri düşer ve vücutta yağ depolanması azalır. Ayrıca ketozis durumunda olan vücut daha fazla yağ yakar ve kilo verme süreci hızlanır.
Ketojenik diyet aynı zamanda kan şekeri kontrolünü sağlar. Düşük karbonhidrat alımı nedeniyle kan şekeri seviyeleri dengelenir ve insülin direnci azalır. Bu da diyabet riskini azaltır ve kan şekerinin kontrol altına alınmasına yardımcı olur.
Beyin fonksiyonlarının iyileştirilmesi de ketojenik diyetin faydalarından biridir. Ketonlar beyne enerji sağladığı için odaklanma yeteneği artar ve bilişsel performans gelişir. Bu nedenle epilepsi gibi nörolojik rahatsızlıkların tedavisinde de kullanılabilir.
Ketojenik diyet aynı zamanda kardiyovasküler sağlığı da destekler. Daha fazla doymuş yağ tüketimi nedeniyle LDL kolesterol seviyeleri artabilir ancak HDL kolesterol (iyi kolesterol) seviyeleri de artar. Böylece kalp hastalığı riski azalır.
Ancak ketojenik diyet bazen bazı dezavantajlara da sahip olabilir. Öncelikle bu diyete uyum sağlamak zordur çünkü karbonhidratların büyük bir kısmını kesmek gerekmektedir. Ayrıca bazen sindirim sorunlarına yol açabilir çünkü lifli gıdaların tüketimi sınırlanır.
Uzun süreli ketojenik diyet uygulamalarında bazen vitamin ve mineral eksiklikleri görülebilir çünkü bu diyette çeşitli meyve ve sebzelerden yeterli miktarda tüketim yapılmaz. Bununla birlikte böbrek fonksiyonları üzerinde olumsuz etkileri olabilir çünkü yüksek protein alımına bağlı olarak böbrekler daha fazla çalışmak zorunda kalır.
07.04.2024 12:13 tarihinde Esra Demir tarafından yazıldı.