Son yıllarda sağlıklı yaşam trendlerinden biri olan ketojenik diyet, düşük karbonhidrat ve yüksek yağ alımını temel alan bir beslenme planıdır. Bu diyetin amacı, vücudun ketozis adı verilen bir metabolik duruma girmesini sağlamaktır. Ketozis, vücudun enerji için yağları kullanması anlamına gelir. Bu durumda karbonhidratların yerine yağlar enerji kaynağı olarak tercih edilir.
Ketojenik diyetin temeli, karbonhidrat tüketiminin kısıtlanmasıdır. Günlük kalori alımının yaklaşık %70-80'i yağlardan, %20-25'i proteinlerden ve sadece %5-10'u karbonhidratlardan gelir. Bu da demek oluyor ki ketojenik diyet yapan kişi günlük olarak 50 gramın altında karbonhidrat tüketmelidir. Karbonhidratlar yerine geçen ve enerji sağlayan yağlar vücutta keton cisimlerinin üretilmesine neden olur.
Ketojenik diyetin uygulanmasındaki temel amaç, vücudun enerji kaynağı olarak glikoz yerine keton cisimlerini kullanmasıdır. Normalde vücut, aldığı karbonhidratları glikoza çevirerek enerji üretir. Ancak ketojenik diyetle bu durum değişir ve vücut yağ depolarını kullanarak enerji üretmeye başlar. Bu sayede kilo kaybı hedeflenir.
Ketojenik diyetin birçok faydası bulunmaktadır. İlk olarak, kilo vermede etkili olduğu bilinmektedir. Vücut yağ depolarını kullanarak enerji ürettiği için kilo kaybı hızlanır. Ayrıca, tokluk hissi verdiği için daha az kalori almanızı sağlar ve böylece kilo kontrolünü kolaylaştırır.
Diğer bir faydası ise kan şekeri seviyelerini dengelemesidir. Ketojenik diyetin düşük karbonhidrat içermesi nedeniyle kan şekerinde ani yükselmeler olmaz ve bu sayede insülin seviyeleri dengelenir. Dolayısıyla diyabet hastalarının kan şekerini kontrol altında tutmalarına yardımcı olur.
Ayrıca, ketojenik diyetin epilepsi gibi bazı nörolojik rahatsızlıkların tedavisinde etkili olduğu gözlemlenmiştir. Özellikle çocuklarda görülen bazı epilepsi tiplerinde ketojenik diyetin nöbet sıklığını azalttığı belirlenmiştir. Bunun sebebi tam olarak anlaşılamamış olsa da keton cisimlerinin beyne farklı bir enerji kaynağı sağlamasıyla ilişkili olduğu düşünülür.
Aynı zamanda, ketojenik diyetin kardiyovasküler sağlığı iyileştirebileceği de belirtilmektedir. Daha fazla doymuş yağ tüketimi ile birlikte trigliserit seviyeleri düşerken, HDL (iyi) kolesterol seviyeleri artar. Bu da kalp hastalığı riskini azaltıcı etki yapar.
Ketojenik diyetin uygulanabileceği bazı durumlar bulunmaktadır ancak herkes için uygun olmayabilir. Öncelikle, diyabetli bireyler ketojenik diyeti uygulamadan önce doktorlarına danışmalıdır çünkü kan şekeri seviyelerinin denetim altında tutulması önemlidir.
Hamilelik veya emzirme döneminde olan kadınlar da ketojenik diyete dikkat etmelidir çünkü bu dönemde ihtiyaç duyulan besin ögeleri farklılık göstermektedir ve bebeğin sağlıklı gelişimi için yeterli beslenme önemlidir.
Böbrek yetmezliği gibi ciddi böbrek sorunları olan kişilerde de ketojenik diyete dikkat edilmelidir çünkü yüksek protein alımının böbrekleri zorlayabileceği bilinmektedir.
24.11.2023 17:00 tarihinde Şeyma Ata tarafından yazıldı.