İşlenmiş Gıdaların Sağlığımız Üzerindeki Etkileri
Son yıllarda işlenmiş gıda tüketimi dünya genelinde hızla artmaktadır. İnsanların yaşam tarzlarının değişmesi, zamanın azalması ve hazır gıdalara olan talebin artmasıyla birlikte işlenmiş gıda tüketimi yaygınlaşmıştır. İşlenmiş gıdalar, raf ömrünü uzatmak, lezzetini artırmak ve hazırlama süresini kısaltmak amacıyla çeşitli işlemlerden geçirilen gıdalardır. Ancak bu işlemler sonucunda bazı besin değerleri kaybolurken, sağlığımız üzerinde olumsuz etkiler ortaya çıkabilmektedir.
İşlenmiş gıdaların içerdikleri katkı maddeleri, şeker ve tuz gibi zararlı bileşenler nedeniyle sağlığımız üzerinde birçok olumsuz etkiye neden olabilir. Bu gıdalar genellikle yüksek miktarda şeker, tuz, yağ ve yapay katkı maddeleri içermektedir. Özellikle şeker ve tuz tüketiminin aşırı olması obezite, diyabet, kalp hastalıkları ve yüksek tansiyon gibi birçok kronik hastalığa yol açabilir. Ayrıca işlenmiş gıdaların içerdikleri doymuş yağlar sağlıklı yağ oranını bozarak kolesterol seviyelerini yükseltebilir ve kalp sağlığına zarar verebilir.
İşlenmiş gıdalarda kullanılan yapay katkı maddelerinin sağlık üzerindeki etkileri ise henüz tam olarak bilinmemektedir. Bu katkı maddelerinin bazıları alerjik reaksiyonlara neden olabilirken, bazıları da kanserojen etkilere sahip olabilir. Özellikle çocukların büyüme ve gelişim dönemlerinde bu katkı maddelerine maruz kalmalarının uzun vadeli etkileri konusunda daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.
İşlenmiş gıdaların besin değeri de doğal olanlara göre oldukça düşüktür. İşlem sürecinde besin değerlerinin birçoğu kaybolur veya azalır. Örneğin meyve suyu yerine paketlenmiş meyve suyu tercih edildiğinde meyvenin lifli kısmının büyük bir bölümü kaybolur ve sadece şeker içeriği kalır. Bu nedenle işlenmiş gıdalarla beslenen kişilerde vitamin ve mineral eksiklikleri görülebilir. Yeterli miktarda lif, vitamin ve mineral alımının sağlanamaması bağışıklık sisteminin zayıflamasına, enerji eksikliğine ve kronik hastalıkların ortaya çıkmasına yol açabilir.
İnsanların günlük hayatta karşılaştığı bir diğer sorun ise fast food restoranlarının yaygınlaşmasıdır. Fast food restoranlarında sunulan yiyecekler genellikle işlenmiş gıdalardan yapılmaktadır. Bu yiyeceklerde kullanılan yağ miktarının fazla olması, kalori içeriği yüksek olduğu için kilo alımına neden olabilir. Ayrıca fast food restoranlarında sunulan yiyeceklerde kullanılabilen trans yağlar da sağlık açısından oldukça zararlıdır. Trans yağlar kan lipid profillerini bozarak kalp hastalıklarına neden olabilir.
İşlenmiş gidalardan kaçınmanın önemi ise sağlıklı bir yaşam sürmek için oldukça büyük bir öneme sahiptir. Doğal ve taze yiyecekler tüketerek vücudumuza ihtiyaç duyduğu besinleri sağlamış oluruz. Bunun yanında evde yemek yapmak da işlenmiş gidalardan uzak durmayı sağlayabilir. Evde yapılan yemeklerde kullanacağımız malzemeleri kendimiz seçebiliriz ve böylece işlenmiş gidalardaki zararlı bileşenleri kontrol altında tutabiliriz.
Ayrıca ambalajlı ürünler satın almadan önce etiket okumak da önemlidir. Etikette yer alan bilgiler sayesinde ürünün içeriği hakkında bilgi edinebiliriz. Şeker, tuz veya yağ miktarının fazla olduğu ürünlerden kaçınmakta fayda vardır.
26.11.2023 01:52 tarihinde Elif Avcı tarafından yazıldı.