Sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek ve ideal kiloda kalmak için doğru beslenme ve düzenli egzersiz yapmanın yanı sıra yeterli uyku da oldukça önemlidir. Uyku, vücudun fiziksel ve zihinsel olarak yenilenmesi için gereklidir ve kilo kontrolünde de büyük bir rol oynar. Peki, ideal kiloda kalabilmek için ne kadar uyku gerekmektedir?
Uyku ile Kilolu Olma Arasındaki İlişki
Uyku ve kilo arasındaki ilişki uzun zamandır araştırmacılar tarafından incelenmektedir. Yapılan çalışmalar, uyku eksikliğinin obezite riskini artırdığını göstermektedir. Uykusuzluk, kilo alma eğilimini artırabilir ve aynı zamanda kilo verme çabalarını da olumsuz etkileyebilir.
Uyku eksikliği, hormonal dengesizliklere neden olarak iştah regülasyonunu bozabilir. Vücutta açlık hormonu olan grelinin seviyesi artar ve tokluk hormonu olan leptin seviyesi azalır. Bu durumda kişi daha fazla yemek yeme eğilimi gösterebilir ve özellikle yüksek kalorili atıştırmalıklara yönelebilir.
Ayrıca, uykusuzluk enerji seviyelerini düşürebilir ve motivasyonu azaltabilir. Bu da egzersiz yapma isteğini azaltabilir ve aktif bir yaşam tarzını desteklemekte zorluklar yaşanabilir.
Uyku Süresi ve Kalori Yakımı
Uyku süresi, vücudun enerji harcamasında da önemli bir faktördür. Uyandığımızda vücudumuz hala enerji yakmaya devam ederken, uyuduğumuzda bu oran düşer ancak bazal metabolizma hızının düşmesine rağmen uyku sürecinde de kalori yakılır.
Uykuda vücut, enerjisini kullanarak onarım ve yenilenme süreçlerine odaklanır. Özellikle REM (Rapid Eye Movement) uykusu adı verilen evrelerde beyin faaliyetleri artar ve rüya görme gerçekleşirken bedenimizin dinlenmesi sağlanır. Bu süreçte de enerji tüketimi gerçekleşir.
Bazı araştırmalar, 7-9 saat uyumanın vücutta daha fazla yağ yakımını tetiklediğini göstermiştir. Uykusunu yeterince almayan bireylerde ise yağ depolama eğilimi artabilir. Bununla birlikte, uyandığımızda daha enerjik hissettiğimizde daha fazla hareket etme eğilimi gösteririz ve bu da ekstra kalori yakımını sağlayabilir.
Uykusuzluğun Metabolizmaya Etkisi
Uykusuzluğun metabolizmaya olan etkisi de göz ardı edilemez. Uykusuz kaldığımızda stres hormonları olan kortizol seviyelerinde artış meydana gelir. Kortizolün artması ise insülin direncini artırabilir ve kan şekeri düzenini bozabilir. Bu durum da kilo alımına katkıda bulunabilir.
Ayrıca, uyku eksikliği ile diyabet riski arasında da bir ilişki olduğu bilinmektedir. İyi bir gece uykusu almak, kan şekerini dengede tutmak ve insülin hassasiyetini korumak açısından oldukça önemlidir.
Yetersiz uyku aynı zamanda iştah regülasyonunu etkileyen ghrelin hormonunu da etkiler. Ghrelin hormonu açlık hissini tetiklerken, leptin hormonu tokluk hissini sağlar. Uyku eksikliği ghrelin hormonunun seviyesinde artışa neden olurken leptin hormonunun seviyesinde azalmaya yol açar.
20.05.2024 07:00 tarihinde Cihan Kadir Eren tarafından yazıldı.