Gut hastalığı veya diğer adıyla gut artriti, vücutta ürik asit seviyelerinin yükselmesi sonucu ortaya çıkan bir tür romatizmal bir hastalıktır. Bu hastalık genellikle eklem ağrılarına, şişliklere ve iltihaplara neden olur. Gut hastalığına karşı doğru beslenme stratejileri uygulamak, semptomların şiddetini azaltmada önemli bir rol oynayabilir.
Gut hastalarının beslenme planlarında dikkat etmeleri gereken en önemli noktalardan biri, ürik asit seviyelerini düşürmek için purin içeriği yüksek yiyeceklerden kaçınmaktır. Purin, vücutta ürik asit olarak metabolize edilen bir bileşiktir. Bu nedenle purin içeren yiyeceklerin tüketimi ürik asit seviyelerini artırabilir ve gut atağını tetikleyebilir.
Purin içeriği yüksek olan bazı yiyecekler arasında deniz ürünleri (özellikle midye, istiridye ve karides), kırmızı et (özellikle sakatatlar), sakatatlar (beyin, karaciğer gibi), tavuk derisi, kuruyemişler (fındık, ceviz), baklagiller (mercimek, nohut) ve bazı sebzeler (enginar, kuşkonmaz) bulunur. Gut hastalarının bu yiyecekleri sınırlaması veya mümkünse tamamen çıkarması önerilir.
Öte yandan, gut hastalarının bol miktarda su içmeleri de önemlidir. Su tüketimi böbreklerin daha fazla idrar üretmesine yardımcı olur ve böylece ürik asidin vücuttan atılmasına yardımcı olur. Günlük olarak en az 8 bardak su içmek idealdir.
Gut hastalarının beslenme planlarında dikkate almaları gereken bir diğer nokta da alkolden uzak durmaktır. Alkol, hem ürik asit seviyelerini artırabilir hem de böbreklerin işlevini olumsuz etkileyebilir. Özellikle bira ve şarap gibi alkollü içecekler gut atağını tetikleyebilir.
Bunların yanı sıra gut hastalarının antioksidan açısından zengin gıdalar tüketmeye özen göstermeleri önemlidir. Antioksidanlar vücuttaki serbest radikalleri nötralize eder ve iltihabın azalmasına yardımcı olabilir. Antioksidan açısından zengin gıdalar arasında meyve (özellikle kiraz, böğürtlen ve çilek), sebze (brokoli, lahana gibi yeşil yapraklı sebzeler) ve yeşil çay bulunur.
Ayrıca gut hastalarının lifli gıdalar tüketmesi de önerilir. Lifli gıdalar sindirim sistemini düzenler ve kilo kontrolünü sağlar. Aşırı kilolu veya obez olan bireylerde gut riski daha yüksektir. Bu nedenle sağlıklı bir kiloya ulaşmak veya korumak için lifli gıdalar tercih edilmelidir. Lifli gıdalara örnek olarak tam tahıl ürünleri (kepekli ekmek, esmer pirinç), meyveler (elma, armut), sebzeler (havuç, brokoli) ve baklagiller (fasulye, mercimek) verilebilir.
Gut hastalarının beslenme planlarına probiyotik gıdalar eklemesi de faydalı olabilir. Probiyotikler bağırsak sağlığını destekler ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Yoğurt gibi fermente süt ürünleri ile kefir gibi probiyotik içecekler bu açıdan iyi birer seçenektir.
Son olarak, gut hastalarının tuz tüketimine dikkat etmeleri gerekmektedir. Tuzlu gıdalar vücutta su tutulmasına neden olabilir ve bu da gut semptomlarını kötüleştirebilir. İşlenmiş gıdalardan uzak durmak ve yemeklere tuz yerine baharat kullanmak tuz alımını azaltmanın bir yoludur.
Gut hastalığına karşı doğru beslenme stratejileri uygulamak semptomların şiddetini azaltmakta önemlidir. Yüksek purin içeren yiyeceklerden kaçınmak, bol su içmek, alkolden uzak durmak, antioksidan açısından zengin gıdalar tüketmek, lifli gıdalarla beslenmek, probiyotiklere yer vermek ve tuz tüketimini kontrol altında tutmak bu stratejilerden bazılarıdır. Ancak her birey farklı olduğu için en iyi beslenme planını belirlemek için doktor veya beslenme uzmanına danışmak önemlidir.
Kaynakça:
1) https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/gout/dietary-changes/faq-20058459
2) https://www.arthritis.org/health-wellness/healthy-living/nutrition/healthy-eating/best-foods-for-gout
15.05.2024 08:00 tarihinde Aslıhan Tekin tarafından yazıldı.