Son yıllarda glütensiz diyetler, sağlıklı beslenme konusunda popüler bir tercih haline geldi. Birçok kişi, glütenin zararlı olduğunu düşünerek, bu protein bileşenini içeren gıdalardan uzak durmaya başladı. Ancak bazı uzmanlar, glütensiz diyetlerin genel nüfus için gerekli olmadığını iddia ediyor. Peki gerçekten glütensiz diyetler gereksiz mi? Bu konuyu daha yakından inceleyelim.
Glüten Nedir?
Öncelikle, glütenin ne olduğunu anlamak önemlidir. Glüten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıl ürünlerinde doğal olarak bulunan bir protein bileşenidir. Bu bileşen, hamurun esnekliğini artırarak ekmeğin kabarmasını sağlar ve yiyeceklere yapışkanlık özelliği kazandırır. Ayrıca bazı insanlarda hassasiyete neden olabilir.
Glütensiz Diyetler Neden Popüler Hâle Geldi?
Son yıllarda glütensiz diyetlere olan talep hızla arttı. Birçok insan, glütenin sağlık sorunlarına neden olduğuna inanarak bu protein bileşeninden kaçınmayı tercih ediyor. Ayrıca bazı ünlüler ve sosyal medya fenomenleri de glütensiz diyetleri destekleyerek bu trendin yayılmasında etkili olmuştur.
Glütensiz Diyetlerin Gereksiz Olduğunu İddia Eden Uzmanlar
Ancak, birçok uzman glütensiz diyetlerin genel nüfus için gereksiz olduğunu savunuyor. Amerikan Gastroenteroloji Derneği (AGD) ve Avustralya'nın Resmi Sağlık Kurulu (RACGP) gibi kuruluşlar, glüten intoleransının gerçekten sadece az sayıda insanı etkilediğini belirtmektedir. AGD'ye göre, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki yetişkin nüfusun sadece %0.5'i glüten intoleransına sahiptir.
Ayrıca bir başka çalışmada da benzer sonuçlara ulaşılmıştır. İngiltere'deki Southampton Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma, 1000 kişi üzerinde yapılan test sonucunda sadece 13 kişinin gerçek bir glüten intoleransına sahip olduğunu ortaya koymuştur.
Glütensiz Diyetler Kimlere Gerekli Olabilir?
Peki glütensiz diyetler kimlere gerekli olabilir? Öncelikle, çölyak hastalarının mutlaka gluten içeren gıdalardan uzak durması gerekmektedir. Çölyak hastalığı otoimmün bir hastalık olup bağırsaktaki villus adı verilen yapıların gluten içeren yiyecekleri tükettiklerinde hasar görmesiyle karakterizedir.
Diğer yandan, hassas bağırsak sendromu olan bazı insanların da glüteni tolere edemediği bilinmektedir. Hassas bağırsak sendromu semptomları arasında karın ağrısı, şişkinlik ve ishal yer alır. Bu kişilerde belirtilerin gluten tüketimiyle ilişkili olduğu görülür ve doktorlar tarafından önerilen FODMAP diyetine geçiş yapmaları tavsiye edilir.
Bunun dışında herhangi bir sağlık sorunu bulunmayan kişiler için ise glütensiz diyetler gereksizdir. Glütene karşı herhangi bir intolerans veya alerji belirtisi göstermeyen bireyler için düzenli ve dengeli bir beslenme şekli yeterlidir.
Glütensiz Diyetlerin Dezavantajları
Glütensiz diyetlere bağlı olarak bazı dezavantajlar da vardır. Öncelikle gluten içermeyen gıdalar genellikle daha pahalıdır ve çeşitlilikleri daha azdır. Glutensiz unlar ve ekmekler gibi özel ürünlerin fiyatları genellikle normal ürünlerden daha yüksektir.
Ayrıca bazen glutensiz gıdaların besleyici değeri düşük olabilir. Bazı hazır glutensiz ürünlerde katkı maddeleri kullanılırken, tam buğday gibi gluten içeren tahıl ürünleri daha fazla lif ve besleyici madde içerir.
Son olarak sosyal yaşamda zorluklar yaşanabilir. Restoranlarda veya davetlerde seçenek sıkıntısı yaşanabilir ve bu da sosyal hayatın kısıtlanmasına yol açabilir.
29.02.2024 07:52 tarihinde Ali Can tarafından yazıldı.