Son yıllarda, glutensiz diyetler popülerlik kazanmış ve birçok insan tarafından tercih edilmeye başlanmıştır. Glutensiz diyet, glüten adı verilen bir proteinin tüketimini sınırlayan bir beslenme şeklidir. Bu protein, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunur ve özellikle çölyak hastaları için zararlı olabilir. Ancak, glutensiz diyetin sadece çölyak hastalarına değil, genel olarak sağlığımız için de faydaları bulunmaktadır.
Gluten intoleransı veya çölyak hastalığı olan kişilerde, glüten vücutta bağışıklık sistemi tepkisine neden olur ve ince bağırsağın iç yüzeyine zarar verebilir. Bu da sindirim sorunlarına yol açabilir ve besinlerin emilimini engelleyebilir. Ancak, son yıllarda yapılan araştırmalar, gluten intoleransının daha yaygın olduğunu göstermektedir. Hatta bazı uzmanlar, her 100 kişiden 1-2'sinin çölyak hastası olduğunu tahmin etmektedir.
Glutensiz diyet, çölyak hastalarının sağlık durumunu iyileştirmek için tek etkili tedavi yöntemidir. Bu diyeti uygulayanlar, belirtilerinin hafiflediğini veya tamamen ortadan kalktığını fark edebilirler. Bununla birlikte, glutensiz diyetin sadece çölyak hastalarına değil, aynı zamanda gluten intoleransı veya hassasiyeti olan kişilere de faydası olabilir.
Glutensiz diyetin sağlığa faydalarından biri sindirim sistemi üzerindeki olumlu etkisidir. Gluten intoleransı veya hassasiyeti olan kişilerde sıkça görülen şikayetlerden biri şişkinlik ve gazdır. Glutensiz diyet bu belirtileri azaltarak sindirim sistemini rahatlatır ve mide-bağırsak sağlığını iyileştirir.
Ayrıca glutensiz diyetin enerji seviyelerini artırabileceği bilinmektedir. Bazı insanlar glüten içeren gıdalar tükettikten sonra kendilerini halsiz hissedebilirler. Bunun sebebi glütenin enerjiyi düşürmesi olabilir. Glutensiz diyet uygulayan kişiler ise daha fazla enerji hissedebilirler ve günlük aktivitelerini daha kolay gerçekleştirebilirler.
Glutensiz diyetin kilo kontrolünde de faydalı olduğu düşünülmektedir. Glüten içeren yiyecekler genellikle yüksek karbonhidrat içeriğiyle bilinir ve bu da kilo alımına neden olabilir. Özellikle işlenmiş gıdaların tüketimiyle ilişkilendirilen kilo artışının önlenmesinde glutensiz diyet etkili olabilir.
Bununla birlikte, glutensiz diyet uygulayanların dikkat etmesi gereken noktalar da vardır. Glütensiz ürünler genellikle rafine edilmiş beyaz pirinç unu veya patates nişastası gibi yüksek glisemik indeksli bileşenler içerebilir. Bu da kan şekerinde ani yükselmelere neden olabilir ve insülin direncine yol açabilir. Bu nedenle, doğal olarak glütensiz olan gıdalar (quinoa, kinoa unu vb.) tercih edilmeli ve işlenmiş gıdalardan kaçınılmalıdır.
Glutensiz diyet ayrıca bazı besin eksiklikleriyle ilişkilendirilebilir. Glütensiz beslenen kişilerde demir, kalsiyum, B vitaminleri gibi bazı besin maddelerinin eksikliği görülebilir. Bu nedenle, dengeli bir beslenme planının takip edilmesi ve vitamin-mineral destekleri alınması önemlidir.
27.10.2023 12:12 tarihinde Mehmet Aksoy tarafından yazıldı.