Son yıllarda gluten intoleransı ve çölyak hastalığı gibi durumlar artmıştır. Bu durumlar, glüten adı verilen bir proteinin sindirilmesinde sorun yaşayan insanları etkiler. Glütensiz diyet, bu insanların hayat kalitesini artırmak için kullanılan bir beslenme yöntemidir. Glütensiz diyetin temel amacı, glüten içeren gıdalardan kaçınarak sağlıklı bir beslenme sağlamaktır.
Glütensiz diyet, buğday, arpa, çavdar ve yulaf gibi tahıl türlerinden yapılan gıdaların tüketilmediği bir diyet türüdür. Bu tahılların içerdiği glüten proteinine karşı hassasiyeti olan kişilerde bağırsak hasarı ve sindirim problemleri ortaya çıkabilir. Bu nedenle, bu kişiler glütensiz diyet uygulayarak sağlıklarını koruyabilirler.
Glütensiz diyetin içerdikleri gıdalar arasında doğal ve işlenmemiş gıdalar ön plandadır. Örneğin; meyveler, sebzeler, etler, balıklar ve süt ürünleri glütensiz diyetin ana bileşenleridir. Bu gıdalar genellikle doğal olarak glütensizdir ve çoğu insan tarafından kolayca tolere edilir.
Bununla birlikte, bazı işlenmiş gıdalar da glütensiz diyet için uygundur. Örneğin; pirinç, mısır, patates ve baklagiller gibi gıdalar glütensiz olduğu için rahatlıkla tüketilebilirler. Ayrıca, glutensiz unlar da kullanarak ekmek, makarna ve tatlılar gibi yiyecekleri hazırlamak mümkündür.
Glütensiz diyetle ilgili önemli noktalardan biri de dikkatli olunması gereken katkılı ve işlenmiş gıdalardır. Bu tür gıdalarda saklanma süresini uzatmak ve lezzetini arttırmak için eklenen bazı malzemeler glüten içerebilir. Bu nedenle, paketli ürünlerin etiketlerini okumak ve içerdikleri malzemeleri kontrol etmek önemlidir.
Glutensiz diyetin içerdiği besin değerleri ise kişiye göre değişebilir. Ancak genellikle bu diyette lif oranının düşük olduğu söylenebilir. Tahıl ürünlerinin büyük bir kısmının eksik olduğu bu diyette lif alımını arttırabilmek için sebzelerden zengin bir beslenme planlamak gerekebilir.
Protein açısından ise glütensiz diyet oldukça zengindir. Etler, balıklar, süt ürünleri ve baklagiller gibi protein kaynaklarına yoğunlukla yer verildiği için protein ihtiyacını karşılamak genellikle sorun olmaz.
Yağ alımında ise dikkatli olmak gerekebilir. Bazı işlenmiş glütensiz ürünlerde trans yağ veya doymuş yağ oranının yüksek olabileceği unutulmamalıdır. Bunun yanında sağlıklı yağ kaynakları olan avokado, zeytinyağı veya ceviz gibi besinlere odaklanmak faydalı olabilir.
Glutensiz diyetle birlikte vitamin ve mineral eksiklikleri de yaşanabilir. Tahıl ürünlerinden elde edilen bazı vitaminlerin alımının azalması bu duruma neden olabilir. Bu nedenle; B vitaminleri, demir ve folik asit gibi besin öğeleri açısından zengin olan gıdalara özellikle dikkat etmek önemlidir.
28.10.2023 19:07 tarihinde Yasemin Kaya Serezli tarafından yazıldı.