Son yıllarda sağlıklı yaşam ve beslenme trendleri arasında glutensiz diyet oldukça popüler hale gelmiştir. Özellikle çölyak hastalığı olan bireyler için hayati öneme sahip olan bu diyet, aynı zamanda kilo verme, enerji artışı ve sindirim sistemi problemleriyle mücadele etmek isteyenler tarafından da tercih edilmektedir. Peki, glutensiz diyet nedir ve nasıl uygulanır?
Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıl ürünlerinde bulunan bir proteindir. Bazı insanlar gluteni sindiremez veya tolere edemezler. Bu duruma çölyak hastalığı denir ve bağırsaklarda glutenin neden olduğu tahribat ile karakterizedir. Çölyak hastalığı olan bireyler için tek tedavi yöntemi ömür boyu süren bir glutensiz diyet uygulamaktır.
Ancak son yıllarda gluten intoleransı olanların sayısında artış görülmektedir. Gluten intoleransı, çölyak hastalığının belirtilerini göstermemekle birlikte sindirim sistemi rahatsızlıkları, şişkinlik, gaz, karın ağrısı gibi semptomlarla kendini gösterir. Bu nedenle birçok kişi gluten içeren gıdalardan uzak durarak daha iyi hissettiğini rapor etmektedir.
Glutensiz diyetin temel prensibi gluten içeren gıdalardan kaçınmaktır. Bu da buğday, arpa, çavdar gibi tahıl ürünlerinin tüketimini sınırlar. Bunun yanında bazı kişilerde glüten içermeyen yiyeceklerde dahi sorun yaratabileceği için dikkatli olmak gerekmektedir.
Glutensiz diyet uygulayanlar hangi gıdaları tüketebilir?
- Mısır: Tamamen doğal mısır taneleri glutensizdir ve birçok farklı şekilde kullanılabilir.
- Pirinç: Glutensiz pirinç unu veya pirinç kepeği gibi pirinç bazlı ürünler tercih edilebilir.
- Patates: Patates hem sağlıklı bir karbonhidrat kaynağıdır hem de glutensizdir.
- Baklagiller: Fasulye, mercimek, nohut gibi baklagiller protein açısından zengindir ve glutensizdir.
- Quinoa: Quinoa tam bir protein kaynağı olup aynı zamanda glutensizdir.
- Yulaf: Doğal olarak glutensiz olan yulafların çapraz kontaminasyon riskine dikkat edilmelidir.
Glutensiz diyet uygularken dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?
- Etiket Okuma: Birçok hazır gıda ürününde gluten bulunabilmektedir. Bu nedenle alışveriş yaparken etiketleri dikkatlice okumak önemlidir.
- Restoranlarda Dikkatli Olma: Dışarıda yemek yeme sıklığı arttıkça restoranlarda da glutene rastlamak mümkündür. Bu nedenle restoran seçiminde dikkatli olmak ve garsona özel istekleri belirtmek önemlidir.
- Evde Hazırlık Yapma: Glutensiz diyet uygulayanlar evde yemek hazırlamayı tercih edebilir. Böylece kontrol altında tutulan malzemeler kullanılabilir ve cross-kontaminasyon riski minimuma indirilebilir.
Glutensiz diyetin faydaları nelerdir?
1. Çölyak Hastalığı Tedavisi: Çölyak hastalarının hayatları boyunca sürekli olarak bu diyete sadık kalmaları gerekmektedir. Glutene maruz kalmalarının bağırsakta hasara yol açabileceği unutulmamalıdır.
2. Sindirim Sistemi Rahatsızlıklarının Giderilmesi: Gluten intoleransına sahip olan bireyler, glutene maruz kaldıklarında şişkinlik, gaz ve karın ağrısı gibi sindirim sistemi sorunları yaşayabilirler. Glutenden uzak durmak bu semptomların azalmasına yardımcı olabilir.
3. Kilo Vermeye Yardım Eder: Glutensiz diyet, işlenmiş gıdalardan uzak durmayı gerektirdiği için otomatik olarak daha sağlıklı bir beslenme düzeninin benimsenmesine yardım eder. Ayrıca bazen kilo alımına yol açabilecek inflamasyonu azaltmaya da yardım edebilir.
4. Enerji Seviyesini Artırır: Bazı insanlar gluteni sindiremediği için enerji seviyelerinde düşüklük yaşayabilirler. Gluten içeren gıdalardan uzak durarak enerji seviyelerinin artması mümkündür.
05.07.2024 20:00 tarihinde Yasemin Arslan tarafından yazıldı.