Son yıllarda gluten intoleransı ve çölyak hastalığı gibi sindirim sistemi rahatsızlıkları giderek artmaktadır. Bu durum, bireylerin glutensiz diyeti tercih etmelerine neden olmuştur. Glutensiz diyet, gluten içeren tahıllardan uzak durmayı ve gluten içermeyen alternatifleri tercih etmeyi gerektiren bir beslenme şeklidir. Peki, glutensiz diyet nedir ve kimlere tavsiye edilir? Bu konuya detaylı bir şekilde değinelim.
Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda doğal olarak bulunan bir proteindir. Birçok gıda ürününde bulunan gluten, özellikle ekmek, makarna, bisküvi gibi ürünlere elastikiyet kazandırır. Ancak bazı insanlar gluteni sindiremez veya tolere edemez. Bu durumda ortaya çölyak hastalığı veya gluten intoleransı gibi rahatsızlıklar çıkar.
Çölyak hastalığı, bağışıklık sisteminin gluteni tanımaması sonucu ortaya çıkan bir otoimmün hastalıktır. Gluten tüketildiğinde ince bağırsakta hasara neden olur ve sindirim sistemi sorunlarına yol açar. Bu durumda kişinin ömür boyu glutensiz diyet uygulaması gerekmektedir.
Gluten intoleransı ise çölyak hastalığı kadar ciddi olmasa da benzer semptomlara neden olan bir rahatsızlıktır. Gluten intoleransında da gluten tüketimi sindirim sistemi problemlerine yol açabilir. Ancak bu durumda ince bağırsaktaki hasar görülmez.
Glutensiz diyet, bu rahatsızlıklara sahip olan bireylerin sağlıklarını korumalarına yardımcı olur. Ancak sadece bu iki rahatsızlığa sahip olanlar değil, bazı kişiler de farklı sebeplerle glutensiz diyet tercih edebilirler.
Öncelikle belirtmek gerekir ki herkes için glutensiz diyet gerekli değildir. Sağlıklı bir sindirim sistemine sahip olan bireyler normal bir şekilde gluten tüketebilirler ve bu onların sağlık durumlarını etkilemez.
Ancak bazı kişilerde gluten hassasiyeti olabilir. Gluten hassasiyeti olan kişilerde çölyak hastalığı veya gluten intoleransının belirtileri gözlenmez ancak yine de gluten tüketimi sindirim sistemi sorunlarına yol açabilir. Bu gibi durumlarda da glutensiz diyet tercih edilebilir.
Ayrıca bazen kilo vermek veya daha sağlıklı beslenmek amacıyla da glutensiz diyet uygulanabilir. Özellikle işlenmiş gıdaların tüketiminin azaltılması ve sağlıklı besinlerin tercih edilmesi amaçlandığında glutensiz diyet bir seçenek olabilir.
Hamilelik sürecinde de bazen doktorlar tarafından glutensiz diyet önerilebilir. Özellikle anne adayında çölyak hastalığı veya gluten intoleransının belirtileri varsa bu durumda bebek sağlığı için doktorun önerdiği beslenme şekline uygun olarak hareket etmek önemlidir.
Glutensiz diyet uygulayan kişiler için dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. Öncelikle doğru bilgilere ulaşmak önemlidir. Glutensiz beslenme planlaması yaparken uzman bir beslenme uzmanından destek almak faydalı olabilir.
Glutensiz alternatif ürünlerin kullanılması gerekebilir ancak bu ürünlerin içeriği dikkatli bir şekilde incelenmelidir. Çünkü bazen glutensiz olarak satılan ürünlerde başka alerjen maddeler veya katkı maddeleri bulunabilir.
Ayrıca glutensiz beslenme planlaması yaparken yeterli ve dengeli beslenmeye dikkat etmek önemlidir. Protein, vitamin ve mineral açısından zengin gıdaların tüketimi sağlanmalıdır.
11.08.2024 16:00 tarihinde Cihan Kadir Eren tarafından yazıldı.