Son yıllarda giderek daha popüler hale gelen glütensiz diyet, gluten içeren gıdaların tüketimini sınırlayan bir beslenme şeklidir. Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bir protein kompleksidir. Bazı insanlar gluteni sindiremez veya tolere edemez, bu nedenle glütensiz diyet onlar için hayati önem taşırken, bazıları için ise sadece bir trenddir.
Glütensiz diyetin en yaygın faydalarından biri çölyak hastalığı olan bireyler için sağladığı iyileşmedir. Çölyak hastalığı, bağışıklık sisteminin gluteni tolere etmediği bir otoimmün bir hastalıktır. Gluten tüketildiğinde, ince bağırsakta inflamasyon ve hasar oluşur. Bu da sindirim sorunları, kilo kaybı, vitamin eksiklikleri gibi çeşitli semptomlara yol açabilir. Glütensiz diyet uygulandığında ise bu semptomlar genellikle azalır veya tamamen ortadan kalkar.
Bununla birlikte, çölyak hastalığı dışında glütene duyarlılık veya hassasiyet olarak adlandırılan başka bir durum da vardır. Bu durumda kişilerde çölyak hastalığının belirtileri görülmezken, gluten tüketimi hala sindirim sorunlarına ve genel olarak iyi hissetmeme durumuna neden olabilir. Bu kişiler de glütensiz diyetten fayda görebilirler.
Glütensiz diyetin başka bir avantajı da aşırı kilolu veya obez kişiler için sağladığı kilo kaybıdır. Birçok glütensiz gıda genellikle daha düşük kalorili ve daha az yağ içerir. Bunun yanında, glütensiz diyetin uygulanmasıyla birlikte kişiler daha fazla sağlıklı sebze, meyve ve tam tahıl tüketmeye yönlenebilirler. Bu da genel olarak daha sağlıklı bir beslenme alışkanlığına geçiş yapmanız anlamına gelir.
Bununla birlikte glütensiz diyetin bazı zararları da olabilir. Öncelikle, gluten içermeyen gıdalar genellikle daha pahalıdır ve bazen tat ve dokuda farklılıklar gösterebilirler. Ayrıca bazı insanlar glütensiz diyet uyguladıklarında lif alımını azaltabilirler, çünkü buğday ve arpa gibi tahıl ürünleri lif bakımından zengindir. Lif eksikliği kabızlık gibi sindirim sorunlarına yol açabilir.
Bazı uzmanlar ayrıca glütensiz diyetin sağlıklı bireyler için gereksiz olduğunu söylemektedirler. Sağlıklı bireylerde gluten tüketimi genellikle herhangi bir soruna neden olmaz. Ayrıca bazen glütensiz ürünlerde kullanılan bileşenler de sağlığa zarar verebilir. Örneğin, bazı glütensiz gıdalarda trans yağlar veya rafine şeker bulunabilir.
01.11.2023 20:00 tarihinde Oğuzhan Alp tarafından yazıldı.