Son yıllarda sağlıklı yaşam trendleriyle birlikte gluten intoleransı olan insanların sayısı da artmıştır. Bu nedenle, market raflarında giderek daha fazla GlutenFree ürün görmekteyiz. Peki, bu ürünler gerçekten GlutenFree mi yoksa sadece bir pazarlama stratejisi mi?
Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bir proteindir. Bazı insanlar gluteni sindiremez ve gluten intoleransı olarak bilinen rahatsızlığa sahiptir. Bu kişiler, gluten tüketimi sonucunda mide rahatsızlığı, ishal, kabızlık gibi sindirim problemleri yaşayabilirler. Ayrıca gluten intoleransı olan kişilerde cilt problemleri, baş ağrısı ve halsizlik gibi belirtiler de görülebilir.
Gluten intoleransı olan insanlar için GlutenFree ürünler hayat kurtarıcı olabilir. Bu ürünlerde gluten yerine alternatif tahıllar kullanılır veya glutensiz olarak üretilirler. Ancak, günümüzde pek çok şirket GlutenFree ibaresini kendi ürünleri üzerinde kullanmaktadır. Bununla birlikte, bazı tartışmalar da bu ürünlerin gerçekten gluten içermeyip içermediği konusunda ortaya çıkmıştır.
Birinci sorun, GlutenFree etiketi taşıyan ürünlerin içerik listesinin incelenmesidir. Birçok kişi, bu etiketi gördüklerinde otomatik olarak o ürünü satın alır ve tüketir. Ancak unutmamak gerekir ki her GlutenFree etiketi taşıyan ürün gerçekten glutensiz değildir. Ürünlerin içerik listesini dikkatlice okuyarak gluten içerip içermediğini kontrol etmek önemlidir.
İkinci sorun ise çapraz kontaminasyondur. Çapraz kontaminasyon, tahıl yetiştirilen tarlalarda veya fabrikalarda gluten içeren diğer tahılların (buğday, arpa veya çavdar) izlerinin GlutenFree ürünlere bulaşmasıdır. Bu durumda bileşenlerin ayrımının yapıldığına dair güvence veren şirketler bile bulunmaktadır ancak tamamen gluten izi bulunmayan bir üretim ortamının garantisini vermek zordur.
Üçüncü bir konu ise laboratuvar testleri ve sertifikasyon sürecidir. Glutensiz olduğunu iddia eden bir ürünün gerçekten glutensiz olduğunu kanıtlaması gerekmektedir. Bunu yapmanın en yaygın yolu laboratuvar testleridir. Üreticilerin bağımsız laboratuvarlara numune göndererek test ettirmesi gerekmektedir. Ayrıca bazı şirketler de uluslararası kabul görmüş sertifikalar kullanarak üretim süreçlerini ve tüm bileşenleri denetletmektedir.
Ancak burada da sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Örneğin, laboratuvar testleri yanlış sonuç verebilir veya sertifikalar aldatıcı olabilir. Yani bir şirket, gerçekte glutensiz olmayan bir üründe bunu iddia etmek için laboratuvar sonuçlarını manipüle edebilir veya sahte sertifikalar kullanabilir.
Son olarak GlutenFree ürünlerin fiyatlarına da değinmek gerekmektedir. Genellikle bu tür özel beslenme ihtiyaçlarına yönelik üretilen ürünler daha pahalı olabilmektedir. Ancak bazen bu ekstra maliyetin aslında gerçekten glutensiz olan bir üretim sürecinin maliyeti olduğunu düşünebiliriz.
Özetlemek gerekirse, GlutenFree etiketine sahip olan bir ürün gerçekten glutensiz olabilir ancak bunu teyit etmenin tek yolu içerik listesini incelemek ve sertifikalarını kontrol etmektir. Her ne kadar bazı tartışmalar olsa da bugünkü teknoloji ile her türlü detayın kontrol edilebildiği düşünülse de kesinlik sağlamak zordur.
Bu nedenle gluten intoleransına sahip olan bireyler için bu konuda uzman hekimlere danışmak ve doğru beslenme planını oluşturmak önemlidir. Aynı zamanda güvenilir markaların sertifikalara sahip olan ürünleri tercih edilmelidir.
17.12.2023 19:00 tarihinde Tuğba Saime Aktaş tarafından yazıldı.