Gluten, buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir proteindir. Glutensiz diyetler, çölyak hastalığı olan insanlar için hayati öneme sahip olabilir. Çölyak hastalığı, gluten tüketildiğinde bağırsaklarda hasara neden olan bir otoimmün hastalıktır. Bununla birlikte, bazı insanlar glutene karşı duyarlılık veya gluten intoleransı yaşayabilir.
Son yıllarda glutensiz ürünlere olan talep arttı. Bu durum, bazı firmaların glutensiz olduğunu iddia ettiği ürünlerin gerçekte gluten içerdiği konusunda soru işaretleri oluşturdu. Gerçekten de, glutensiz ürünlerin gerçekten gluten içerip içermediği konusunda doğru bilinen yanlışlar mevcuttur. Bu makalede, bu yanlışlara ışık tutacak ve glutensiz ürünlerin gerçekten gluten içerip içermediğini anlamamıza yardımcı olacak bilgiler sunacağız.
1. Glutensiz ürünlerin tamamen glutensiz olduğu düşüncesi
Birçok kişi, "glutensiz" etiketi taşıyan bir ürünün kesinlikle gluten içermeyeceğini düşünür. Ancak, bu doğru değildir. Bazı glutensiz ürünlerde hala iz miktarlarda gluten bulunabilir. Bunun sebebi, bazen üretim sürecindeki kontaminasyondur. Üretim hatlarındaki ekipmanların temizlenmesi yetersiz olduğunda veya aynı tesislerde glutenli ürünlerin üretilmesi durumunda kontaminasyon riski artar.
Bu nedenle, çölyak hastalarının güvenli bir şekilde tüketebilecekleri glutensiz ürünleri seçmek için etiketleri dikkatlice okumaları önemlidir. Etikette "glutensiz" ibaresinin yanında "izin verilen maksimum ppm (parça başına milyon)" değeri belirtilmişse, bu üründe iz miktarlarda gluten bulunduğu anlamına gelir.
2. Doğal olarak glütensiz olan gıdaların her zaman güvenli olduğu düşüncesi
Doğal olarak glütensiz olan gıdaların kesinlikle güvenli olduğunu düşünmek yaygındır. Ancak, bazen doğal olarak glütensiz olan gıdalarda da kontaminasyon riski vardır. Örneğin, yulaf doğal olarak glütensiz bir tahıl olarak kabul edilir. Ancak yulaf genellikle aynı tarlada veya aynı tesislerde yetiştirilen buğday ile kontamine olabilir.
Bu nedenle, çölyak hastalarının yulaf tüketmeden önce dikkatli olmaları ve sadece "sertifikalı glutensiz" yulafları tercih etmeleri önemlidir.
3. İncelemesiz olarak herhangi bir "glutensiz" ibaresine güvenme
Bazı insanlar "glutensiz" ibaresinin olduğu herhangi bir ürüne güvenirler ve bu da onları yanlış yönlendirebilir. Bir üründe “glutensiz” ibaresinin bulunması, o ürünün gerçekten de glutenden arındırıldığı anlamına gelmez.
Çünkü bazen firmalar bu ibareyi pazarlama stratejisi olarak kullanarak daha fazla müşteri çekebilirler. Bu nedenle çölyak hastalarının sertifikalara veya güvendiği markalara yönelmeleri önemlidir.
4. Gluten intoleransına sahip olmayanların glutenden kaçınması gerektiği düşüncesi
Gluten intoleransına sahip olmayan bazı insanlar da glutenden kaçınmayı tercih edebilirler. Buna rağmen, sağlıkları açısından herhangi bir zarar görmeksizin gluten tüketebilirler.
Gluten intoleransının semptomları kişiden kişiye değişiklik gösterebilir ve genellikle bağırsak rahatsızlıklarını içerir. Eğer böyle bir rahatsızlık yaşamıyorsanız ve doktorunuz gluten tüketmenizin sakıncası olmadığını söylüyorsa, özel bir diyet yapmanız gerekmez.
5. Sadece paketlenmiş gıdaların gluten içerebileceği düşüncesi
Bazı insanlar sadece paketlenmiş gıdalarda gluten bulunabileceğini düşünürken, diğer taraftan evde hazırlanan yiyeceklerin otomatik olarak glutenden arındığını varsayarlar.
Ancak ev yapımında bile kontaminasyon riski vardır. Örneğin aynı spatula veya bulaşık süngeri ile hem buğday unlu hamuru hem de glutensiz hamur yapıldığında kontaminasyon riski artar.
22.04.2024 09:09 tarihinde Canan Çınar tarafından yazıldı.