Glutenfree diyeti son yıllarda oldukça popüler hale gelmiştir. Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bir protein türüdür. Bu protein bazı insanlarda sindirim sorunlarına ve ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Gluten intoleransı veya çölyak hastalığı olarak da bilinen bu durumda, bağışıklık sistemi gluteni zararlı bir madde olarak algılar ve ince bağırsağındaki villus adı verilen yapıları tahrip eder.
Glutensiz diyet, glütene duyarlılık veya çölyak hastalığı olan kişiler için önemlidir. Bu kişilerin glüten içeren yiyeceklerden kaçınmaları gerekmektedir. Bununla birlikte, son yıllarda giderek daha fazla insan glütensiz diyet uygulamaktadır. Glutenin bazı insanlar üzerinde negatif etkileri olduğunu düşünmeleri nedeniyle bu tercihi yapmaktadırlar. Peki, glutenfree diyeti nedir ve kimlere önerilir?
Glutensiz diyet, glüten içermeyen yiyeceklerin tüketildiği bir beslenme şeklidir. Bu diyet, buğday, arpa, çavdar gibi tahıllardan elde edilen ürünleri ve bu ürünleri içeren diğer gıdaları dışlar. Bunun yerine mısır, pirinç, patates gibi glütensiz tahıl ve nişastalar tercih edilir.
Glutensiz diyetin en önemli amacı, glütene duyarlılık veya çölyak hastalığı olan kişilerin sağlıklarını korumaktır. Çünkü bu kişilerde glüten tüketimi ince bağırsakta iltihaplanmaya, bağırsak hasarına ve sindirim sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle bu kişiler için glütensiz bir beslenme planlaması büyük önem taşır.
Bununla birlikte, son yıllarda glütensiz diyetin yaygınlaşmasının ardında sadece çölyak hastalığı olanların değil, aynı zamanda sağlıklı bireylerin de bu tercihi yapmasının etkisi vardır. Bazı insanlar glutenin enerji seviyelerini düşürdüğünü veya kilo vermeyi zorlaştırdığını düşünmektedirler.
Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta şudur: Glütensiz diyet sağlıklı bir yaşam tarzının otomatik bir parçası değildir. Glütensiz yiyecekler genellikle daha pahalıdır ve özellikle işlenmiş gıdalarda bulunan katkı maddelerine bağlı olarak besin değerleri düşebilir.
Glutensiz diyet uygulayan kişiler için iyi haber şudur: Giderek daha fazla restoran ve market glütensiz ürünler sunmaktadır. Ayrıca evde yemek yaparken de alternatif malzemeler kullanarak lezzetli ve sağlıklı yemekler hazırlamak mümkündür.
Glutensiz diyet kimlere önerilir? İlk olarak çölyak hastalığı olan kişiler için kesinlikle önerilmektedir. Çünkü bu hastaların ince bağırsaklarında glütene karşı aşırı duyarlılık vardır ve herhangi bir miktarda bile zarar görebilirler.
Ayrıca glutene karşı hassasiyeti olan insanlar da glütensiz diyete geçebilirler. Bu kişilerde çölyak hastalığı belirtileri görülmez ancak bazen gluten tüketimi sindirim sorunlarına neden olabilir. Bu durumda doktor kontrolünde bir deneme süreci başlatılabilir ve belirtiler iyileştikçe glütensiz diyet devam edebilir.
Diğer yandan sağlıklı bireyler de glütenden kaçınmayı tercih edebilirler. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta, tamamen glutensiz bir beslenmenin sağlık faydalarının kanıtlanmadığıdır. Sağlıklı bireyler için gluten tüketimi genellikle güvenlidir ve tam tahıl kaynaklarından alınan lif ve besleyici maddeler açısından faydalıdır.
25.03.2024 22:00 tarihinde Burak Gül tarafından yazıldı.