Gluten Sensitivitiesinin Belirtileri ve Teşhisi Nasıl Konulur?
Son yıllarda gluten intoleransı veya gluten duyarlılığı adı verilen bir durum hakkında daha fazla bilgi edinmeye başladık. Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bir proteindir. Bazı insanlar gluteni sindiremez veya tolere edemezler ve bu da çeşitli semptomlara neden olabilir.
Gluten intoleransı, çölyak hastalığından farklıdır. Çölyak hastalığı, bağışıklık sisteminin gluteni bir tehdit olarak algılaması sonucu ince bağırsakta iltihaplanma ve hasar meydana gelmesiyle karakterizedir. Gluten intoleransında ise bağışıklık sistemi devreye girmemektedir. Bu nedenle, gluten duyarlılığı olan kişilerin çölyak hastalığına sahip olup olmadıklarını belirlemek önemlidir.
Bu makalede, gluten duyarlılığının belirtilerini ve nasıl teşhis edilebileceğini ele alacağız.
Belirtiler
Gluten duyarlılığı olan kişilerde görülen belirtiler genellikle sindirim sistemiyle ilgilidir. Bunlar arasında karın ağrısı, şişkinlik, gaz, ishal veya kabızlık bulunabilir. Ayrıca kilo kaybı veya kilo alma gibi değişiklikler de gözlenebilir.
Bununla birlikte, gluten intoleransının sadece sindirim sistemi ile ilişkili olmadığını unutmamak önemlidir. Diğer yaygın semptomlar arasında yorgunluk, baş ağrısı, kas ağrısı, deri döküntüleri ve anksiyete yer alabilir. Hatta bazı insanlarda depresyon belirtileri de görülebilir.
Özellikle çocuklarda gluten intoleransının belirtileri daha farklı olabilir. Büyüme geriliği, zayıf kilo alma, iştahsızlık ve iritabilite gibi semptomlar gözlenebilir.
Teşhis
Gluten duyarlılığı teşhisi koymak için birkaç adım izlenmelidir:
1. Öykü Almak: İlk adım olarak doktorunuz sizden semptomlarınız hakkında detaylı bilgi alacaktır. Hangi semptomları yaşadığınızı ve ne kadar süredir yaşadığınızı anlatmanız önemlidir.
2. Fizik Muayene: Doktor fizik muayene yaparak karın bölgesinde hassasiyet veya şişkinlik gibi bulgulara bakacaktır.
3. Kan Testleri: Gluten intoleransının teşhisi için kan testleri yapılabilir. Bu testlerde antikor seviyeleri ölçülür ve çölyak hastalığına işaret eden antikorların varlığı kontrol edilir.
4. Biyopsi: Eğer kan testleri pozitif ise doktor ince bağırsağın biyopsisini almak için endoskopi yapabilir. Bu işlem sırasında ince bağırsağın içine bir tüp yerleştirilerek küçük bir doku örneği alınır ve laboratuvara gönderilerek incelenir. Bu biyopsi sonucu çölyak hastalığının kesin teşhisini sağlayabilir.
5. Gluten Eliminasyon Denemesi: Eğer kan testleri veya biyopsi sonuçları negatifse doktor bazen gluten eliminasyon denemesine başvurabilir. Bu denemede belirli bir süre boyunca glutensiz bir diyet uygulanır ve semptomların düzelip düzelmediği takip edilir. Eğer semptomlar iyileşirse ve glutensiz diyette devam edildiğinde semptomlar geri gelirse, bu gluten intoleransına işaret edebilir.
Tedavi
Gluten duyarlılığı olan kişiler için tek tedavi yöntemi glütensiz bir diyet uygulamaktır. Glütensiz diyet, tüm buğday, arpa ve çavdar ürünlerinin tüketiminden kaçınılmasını gerektirmektedir. Bunun yanı sıra diğer tahıl alternatifleri olan pirinç, mısır ve patates gibi gıdalar tercih edilmelidir.
Glütensiz beslenme ile birlikte bazen takviye vitaminler veya mineraller de önerilebilir. Çünkü bazı besin maddelerinin emilimi glütensiz diyette zorlaşabilir.
01.02.2024 08:52 tarihinde Burak Şahin tarafından yazıldı.