Gluten intoleransı, gluten adı verilen bir protein türüne karşı duyarlılık veya hassasiyet gösteren bir durumdur. Bu durumda, kişinin bağışıklık sistemi gluteni zararlı bir madde olarak algılar ve sindirim sisteminde sorunlara neden olabilir. Gluten intoleransının belirtileri çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir ve genellikle sindirim sistemiyle ilişkilidir. Ayrıca, hangi gıdalarda gluten bulunduğunu bilmek de önemlidir.
Gluten intoleransının belirtileri arasında karın ağrısı, şişkinlik, gaz, ishal veya kabızlık, mide bulantısı ve kusma yer alır. Sindirim sistemi semptomlarının yanı sıra, bazı kişilerde baş ağrısı, yorgunluk, deri döküntüleri, kilo kaybı veya kilo alımı gibi non-sindirim semptomları da görülebilir. Bununla birlikte, gluten intoleransının belirtileri her bireyde farklılık gösterebilir ve bazen diğer sağlık sorunlarıyla karıştırılabilir.
Gluten intoleransına sahip olan kişiler için en önemli adım gluten içeren gıdaların tespit edilmesidir. Gluten genellikle buğday, arpa ve çavdar gibi tahıl ürünlerinde bulunur. Bu tahıl ürünleri birçok gıdada kullanılır ve bu nedenle etiket okuma alışkanlığı kazanmak önemlidir. Bazı gıdalarda doğal olarak gluten bulunurken, diğerleri ise işlem sırasında gluten içerecek şekilde üretilebilir. Örneğin, ekmekler, makarnalar, unlu mamuller ve bazı soslar genellikle gluten içeren gıdalar olarak kabul edilir.
Ancak sadece bu tahıl ürünlerini kontrol etmek yeterli değildir. Birçok hazır gıda da gluten içerebilir ve bu nedenle bu ürünlerin etiketlerini dikkatlice okumak önemlidir. "Gluten içermeyebilir" ifadesi ile "glutensiz" ifadesi arasında fark vardır. Glutensiz ifadesi tamamen gluten içermeyen bir ürünü ifade ederken, "gluten içermeyebilir" ifadesi üründe gluten olabileceği anlamına gelir, ancak miktarın çok düşük olduğu düşünülür.
Bazı insanlar için çölyak hastalığı da gluten intoleransına neden olabilir. Çölyak hastalığı otoimmün bir hastalık olup bağışıklık sistemi tarafından tetiklenen bir reaksiyon sonucunda ince bağırsağı etkiler. Bu hastalığa sahip olan kişilerin tamamen glutensiz bir diyet izlemesi gereklidir çünkü hatta en küçük miktarda bile gluten tüketimi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Gluten intoleransının teşhisi için doktor kontrolü gereklidir. Doktor bazen kan testleri veya dışkı testleri gibi testler yaparak intoleransın varlığını doğrulayabilir. Ayrıca doktorlar bazen eliminasyon diyeti denemeyi önerebilirler. Bu diyet süresince glutensiz beslenme yapılır ve semptomların azaldığı veya ortadan kalktığı görülürse teşhis konulmuş olur.
21.03.2024 10:13 tarihinde Elif Avcı tarafından yazıldı.