Gluten intoleransı, bir kişinin vücudunun gluten adı verilen bir protein karışımına karşı aşırı tepki göstermesidir. Bu durum, çölyak hastalığı olarak da bilinir ve bağışıklık sistemi tarafından gluteni bir tehdit olarak algılayan kişilerde ortaya çıkar. Gluten intoleransı, genetik bir yatkınlığa sahip bireylerde daha yaygın olarak görülür ve bu duruma sahip olanların, gluten içeren yiyecekleri tüketmeleri sindirim sorunlarına ve diğer sağlık sorunlarına yol açabilir.
Gluten intoleransının belirtileri genellikle sindirim sistemiyle ilişkilidir. Bu belirtiler arasında karın ağrısı, gaz, şişkinlik, ishal veya kabızlık yer alabilir. Bununla birlikte, bazı insanlar da baş ağrısı, yorgunluk, kilo kaybı veya zayıflama gibi non-sindirim sistemi semptomları yaşayabilir. Bu semptomlar kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve şiddetli olabilir.
Gluten içeren yiyecekler, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan gluten nedeniyle sınırlanmalıdır. Buğday ürünleri arasında ekmek, makarna, un ve kek gibi gıdalar bulunurken; arpa ürünleri bira ve malt şurubu gibi ürünlerde bulunabilir. Çavdar ise bazı ekmek ve gevreklerde yer alır.
Gluten intoleransına sahip olan bireyler için önerilen beslenme şekli gluten içermeyen gıdalarla beslenmektir. Bunu yapmanın en iyi yolu doğal olarak glütensiz olan gıdalara yönelmektir. Meyve, sebze, et, balık ve kabuklu deniz ürünleri gibi doğal gıdalar genellikle glütensizdir. Ayrıca mısır, pirinç ve patates gibi glütensiz tahıl alternatifleri de vardır.
Bununla birlikte günümüzde pek çok gelişmiş ülkede market raflarında glütensiz alternatifler bulmak mümkündür. Glütensiz unlarla yapılan ekmekler, makarnalar ve tatlılar artık hemen her markette bulunabilmektedir. Bunlar genellikle pirinç unu veya mısır unu gibi alternatif tahıllar kullanarak hazırlanır.
Gluten intoleransının tedavisi tek çözüm olarak glütensiz bir diyet uygulamaktır. Bu diyetin amacı gluten içeren yiyecekleri tamamen ortadan kaldırarak bağırsakları iyileştirmektir. Genellikle bu diyetin etkileri birkaç hafta içinde hissedilir ancak tam iyileşme süreci daha uzun zaman alabilir.
Gluten intoleransına sahip bireyler için önemli olan diğer bir nokta da glutene maruz kalma riskini en aza indirmektir. Restoranlarda yemek siparişi verirken veya dışarıda yemek yerken dikkatli olmak önemlidir çünkü bazen gizli gluten kaynakları olabilir. Ayrıca evde pişirdiği yemeği paylaşan başkalarının da bu durumu anlaması ve hassasiyet göstermesi önemlidir.
30.01.2024 07:13 tarihinde Şeyma Ata tarafından yazıldı.