Gluten Hassasiyetinin Belirtileri, Teşhisi ve Tedavisi Nedir? Gluten Sensitivity Testleri.
Son yıllarda gluten hassasiyeti veya gluten intoleransı terimlerini sık sık duymaya başladık. Peki, gluten hassasiyeti nedir? Gluten, buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir protein kompleksidir. Birçok insan gluteni tolere ederken, bazı insanlar gluten tüketimi sonrasında çeşitli belirtiler yaşayabilir. Gluten hassasiyeti, bağırsaklarda inflamasyon ve sindirim sorunlarına yol açabilen bir durumdur.
Gluten hassasiyetinin belirtileri çok çeşitli olabilir ve her bireyde farklı şekillerde ortaya çıkabilir. En yaygın belirtiler arasında karın ağrısı, şişkinlik, gaz, ishal veya kabızlık yer alır. Ayrıca halsizlik, baş ağrısı, cilt problemleri (egzama gibi), dikkat eksikliği ve kilo kaybı da gluten hassasiyetinin belirtileri arasında sayılabilir. Bu belirtiler bazen diğer sindirim sorunları veya alerjilerle karıştırılabilir, bu nedenle doğru teşhis önemlidir.
Gluten hassasiyeti teşhisi koymak için birkaç yöntem vardır. İlk olarak, kişi kendi kendine deneme yaparak gluten içeren gıdaları diyetinden çıkarabilir ve belirtilerde bir iyileşme yaşanıp yaşanmadığını gözlemleyebilir. Ancak bu yöntem güvenilir değildir ve profesyonel bir teşhis gerektirebilir.
Daha güvenilir bir yöntem olan kan testleri kullanılarak da gluten hassasiyeti teşhisi konulabilir. Bu testlerde genellikle antikor düzeyleri ölçülür. Gluten intoleransına sahip olan kişilerde bazı antikorlar yükselmiş olabilir. Ancak bu testlerin de sınırlamaları vardır ve kesin bir teşhis için daha fazla test yapılması gerekebilir.
Bunun yanında en kesin teşhis yöntemi olan bağırsak biyopsisidir. Bu işlem sırasında küçük bir doku örneği alınır ve laboratuvar ortamında incelenerek gluten intoleransının varlığı veya yokluğu tespit edilir. Ancak bu işlem invaziv olduğu için genellikle son çare olarak kullanılır.
Gluten hassasiyetinin tedavisi için en etkili yöntem gluten içeren gıdalardan uzak durmaktır. Glutensiz bir diyet uygulayarak semptomların büyük ölçüde azalabileceği görülmüştür. Bununla birlikte, bazen semptomların tamamen ortadan kalkması zaman alabilir ve her bireyin tolerans seviyesi farklı olabilir.
Gluten içermeyen gıdalar tüketmek zor olabilir çünkü glütensiz ürünlerin etiketlerini kontrol etmek önemlidir. Çünkü bazen glütensiz olarak pazarlanan ürünlerde bile gluten bulunabilmektedir. Bu nedenle glütensiz ürünlerin güvenilir markalarını tercih etmek önemlidir.
Ayrıca bazı takviyeler de kullanılabilir. Örneğin, probiyotik takviyeleri bağırsak sağlığını destekleyebilir ve semptomları hafifletebilir. Bağırsak duvarını onarmaya yardımcı olacak glutamin gibi amino asitler de kullanılabilir.
Son olarak, glutensiz bir diyet uygulayan kişilerin beslenme düzenine dikkat etmesi önemlidir. Çünkü gluten içeren gıdalar pek çok temel besin maddesinde bulunur ve bu nedenle eksikliklere yol açabilir. Bu nedenle diyetisyen desteği almak önemlidir.
26.03.2024 13:00 tarihinde Orhan Yılmaz tarafından yazıldı.