Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda doğal olarak bulunan bir protein kompleksidir. Çoğu insan için gluten tüketimi herhangi bir soruna neden olmazken, bazı insanlar gluten hassasiyetine sahip olabilir. Gluten hassasiyeti veya glutensiz diyet, gıdalarda glutenin tüketilmesinin sindirim sisteminde rahatsızlık veya semptomlara neden olduğu bir durumdur.
Gluten hassasiyeti olan kişiler, gluten içeren yiyecekleri tükettikten sonra sindirim sistemi problemleri yaşayabilirler. Bu semptomlar arasında karın ağrısı, şişkinlik, gaz, ishal veya kabızlık yer alabilir. Ayrıca baş ağrısı, halsizlik, eklem ağrıları ve cilt problemleri gibi non-gastrointestinal semptomlar da ortaya çıkabilir.
Gluten hassasiyetinin tam olarak nedeni bilinmemektedir ancak genetik ve çevresel faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Bazı uzmanlar gluten hassasiyetinin çölyak hastalığından farklı bir durum olduğunu düşünmektedir. Çölyak hastalığı, bağışıklık sisteminin gluteni sindirememe durumudur ve glutensiz bir diyet gerektirir.
Gluten hassasiyetine sahip kişiler için glutensiz bir diyet uygulanması önerilmektedir. Bu diyet, gluten içermeyen yiyeceklerin tüketilmesini içerir. Gluten içeren yiyeceklerden uzak durarak sindirim sistemi semptomlarının azalmasını sağlamak amaçlanır.
Glutensiz diyet uygulayan kişiler glütensiz tahıllar (pirinç, mısır, quinoa), baklagiller (mercimek, bezelye), sebzeler, meyveler ve protein kaynakları (et, balık) gibi besinleri tercih edebilirler. Ayrıca glutensiz unlar (pirinç unu, mısır unu), glütensiz ekmek ve makarna gibi özel ürünler de bulunmaktadır.
Gluten hassasiyetine sahip kişiler için glutensiz diyet uygulamak önemlidir çünkü bu şekilde semptomların kontrol altına alınması mümkündür. Gluten içeren yiyeceklerden uzak durmak bağırsak sağlığını iyileştirir ve inflamasyonu azaltır.
Ayrıca gluten hassasiyetine sahip olan kişilerde vitamin ve mineral eksikliği sık görülür. Bu nedenle glütensiz diyet uygulayan kişilerin beslenmelerine dikkat etmeleri önemlidir. Glutensiz diyetle birlikte vitamin ve mineral takviyesi almak da önerilebilir.
Gluten hassasiyeti olan kişiler için dikkat edilmesi gereken noktalardan biri de çapraz kontaminasyondur. Bu durumda gluten içermeyen ürünler bile glutenle temas edebilir ve kontamine olabilir. Bu nedenle glütensiz diyet uygulayan kişilerin dikkatli olması ve gıdaların etiketlerini okuması önemlidir.
14.03.2024 01:13 tarihinde Esra Demir tarafından yazıldı.