Son yıllarda, gluten hassasiyeti giderek daha yaygın hale gelmektedir. Gluten, buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir protein kompleksidir. Bazı insanlar gluten içeren yiyeceklere karşı hassas olabilir ve bu durum bazı sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, gluten içermeyen beslenme planları önem kazanmaktadır.
Gluten hassasiyeti olan kişiler genellikle mide bulantısı, karın ağrısı, şişkinlik, gaz, ishal veya kabızlık gibi sindirim sorunları yaşarlar. Ayrıca baş ağrısı, yorgunluk, deri döküntüleri, eklem ağrıları gibi belirtiler de gösterebilirler. Bu semptomlar genellikle gluten içeren yiyecekler tüketildikten sonra ortaya çıkar ve hastaların yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir.
Gluten hassasiyetinin nedenleri tam olarak anlaşılamamış olsa da, genetik faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Ayrıca bağışıklık sistemi ile ilişkili olduğu ve glutenin neden olduğu iltihaplanmanın belirtileriyle bağlantılı olduğu öne sürülmektedir.
Gluten içermeyen beslenme planları, gluten hassasiyeti olan kişilerin semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir. Bu beslenme planında gluten içeren tahıl ürünleri yerine alternatifler tercih edilir. Gluten içermeyen tahıl ürünleri arasında pirinç, mısır, quinoa gibi seçenekler bulunur.
Buğdaydan yapılan un yerine glütensiz unlar kullanılır. Glütensiz unlar amarant unu, badem unu veya hindistan cevizi unu gibi çeşitli bitki bazlı unları içerebilir. Glütensiz unlar aynı zamanda glutensiz ekmek ve hamur işleri yapmak için de kullanılabilir.
Gluten içeren gıdalardan kaçınmak için etiket okuma alışkanlığı kazanmak önemlidir. Birçok hazır gıda ve paketli ürün gluten içerebilir. Bu nedenle etiketlerde "glutensiz" veya "glütensiz" ifadesini aramak önemlidir.
Gluten hassasiyeti olan kişiler sadece bu protein kompleksinden kaçınmakla kalmaz, aynı zamanda bağırsak sağlıklarına da dikkat etmelidirler. Bağırsak sağlığı düzgün çalıştığında semptomların şiddeti azalabilir. Bu nedenle probiyotik gıdalar tüketmek faydalı olabilir.
Probiyotik gıdalar bağırsak florasını destekleyen canlı mikroorganizmalar içerir. Yoğurt, kefir, turşu gibi fermente gıdalar probiyotik bakteriler açısından zengindir ve bağırsak sağlığını iyileştirebilir.
Gluten hassasiyeti olan kişilerin dikkat etmesi gereken diğer bir nokta da çapraz reaksiyonlardır. Çapraz reaksiyonlar bazen gluten hassasiyeti olan kişilerde başka bir besine karşı da reaksiyon göstermelerine neden olabilir. Örneğin, buğdaya alerjisi olan bir kişi aynı zamanda çavdar veya arpaya da reaksiyon gösterebilir.
Bu nedenle glütensiz bir beslenme planının yanı sıra alerji yapabilecek diğer tahıl ürünlerinin de tüketiminden kaçınılması önemlidir.
29.03.2024 13:26 tarihinde Mehmet Aksoy tarafından yazıldı.