Son yıllarda gluten hassasiyeti veya gluten intoleransı, giderek daha fazla insanın yaşadığı bir sorun haline gelmiştir. Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bir protein kompleksidir. Gluten hassasiyeti olan kişilerde, vücut gluteni sindiremez ve bu da çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.
Gluten intoleransı belirtileri arasında karın ağrısı, şişkinlik, gaz, ishal, kabızlık, baş ağrısı ve yorgunluk yer alır. Bu belirtiler genellikle gluten içeren yiyecekler tüketildikten sonra ortaya çıkar. Bu nedenle gluten hassasiyeti olan kişilerin beslenmelerinde dikkatli olması önemlidir.
Gluten içeren yiyecekleri tamamen ortadan kaldırmak mümkün olsa da pratikte zor bir görev olabilir. Ancak gluten hassasiyeti olan kişiler için bazı önemli noktalara dikkat etmek, semptomların kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.
Öncelikle, glutensiz bir diyet uygulamak isteyenlerin etiketleri dikkatlice okuması gerekmektedir. Birçok hazır gıda ürününde gizli gluten bulunabilir. Gluten içeren tahıl türleri arasında buğday, arpa, çavdar ve yulaf yer alır. Yulafın kendisi gluten içermez ancak işlem sürecinde diğer tahıllarla kontaminasyon riski bulunabilir. Bu nedenle gluten hassasiyeti olanlar için güvenli bir seçenek olarak sertifikalı glutensiz yulaf tercih edilmelidir.
Gluten hassasiyeti olanlar için sağlıklı ve dengeli bir beslenme programının temelini doğal ve glütensiz gıdalar oluşturmalıdır. Doğal olarak glütensiz olan gıdalar arasında meyve, sebze, et, balık, yumurta ve süt ürünleri bulunur. Bu besinler vücudun ihtiyaç duyduğu vitaminler, mineraller ve lif açısından zengindir.
Bununla birlikte glütensiz diyetle yeterli miktarda lif almak zor olabilir. Çünkü çoğu glütensiz yiyecekler rafine edilmiş beyaz pirinç unu veya patates nişastası gibi düşük lif içeriğiyle bilinir. Bu nedenle lif kaynaklarından zengin besinler tüketmek önemlidir. Bunlar arasında kinoa, fasulye, mercimek ve chia tohumu gibi alternatif tahıl ve tohumlar yer alır.
Ayrıca glütensiz beslenmeyi tercih edenler için tam tahıl alternatifleri de mevcuttur. Bulgur yerine quinoa veya amarant kullanmak gibi değişiklikler yapılabilir. Ayrıca çeşitli un alternatifleri de denenebilir; badem unu, hindistancevizi unu veya karabuğday unu gibi.
Glutensiz diyetin vitamin ve mineral eksiklikleri riskini azaltmak için takviyelerden yararlanmak da önemlidir. Özellikle B vitamini (folat), demir ve kalsiyum takviyesi önerilebilir.
Ayrıca gluten hassasiyeti olan bireyler için özel olarak üretilmiş glutensiz ürünler de mevcuttur. Glutensiz ekmekler, makarnalar veya bisküviler gibi ürünler artık market raflarında kolayca bulunabilir.
Son olarak, sosyal ortamlarda dikkatli olmak da önemlidir. Restoranlarda veya davetlerde glütensiz yiyecek seçenekleri sunulmazsa kendinizi açıklayarak veya önceden hazırlandığınız yiyecekleri yanınızda taşıyarak bu durumu yönetebilirsiniz.
Unutmayın ki her bireyin vücut yapısı farklıdır ve herkes için geçerli tek bir diyet yoktur. Gluten hassasiyetiniz varsa sağlıklı bir beslenme programının yanında uzman bir hekim veya diyetisyen desteği almanız faydalı olacaktır.
03.01.2024 01:52 tarihinde Beste Ay tarafından yazıldı.