Son yıllarda birçok insan gluten hassasiyeti ile mücadele etmektedir. Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bir protein kompleksidir. Bazı insanlar vücutlarının gluteni sindirememekte ve bu durumda çeşitli semptomlar ortaya çıkmaktadır. Gluten hassasiyeti, çölyak hastalığından farklı bir durumdur ve daha hafif semptomlarla kendini gösterir. Bu makalede gluten hassasiyeti nedir, belirtileri nelerdir ve nasıl yönetilebilir konularına değineceğiz.
Gluten hassasiyeti, vücudun gluteni tolere etme yeteneğinin azaldığı bir durumdur. Bu durumda gluten tüketildiğinde bağışıklık sistemi tepki vererek çeşitli semptomlara yol açar. Genellikle karın ağrısı, şişkinlik, gaz, ishal veya kabızlık gibi sindirim sorunları ortaya çıkar. Ayrıca yorgunluk, baş ağrısı, deride döküntüler gibi non-sindirim sistemi semptomları da görülebilir.
Gluten hassasiyetinin tam olarak neden ortaya çıktığı bilinmemektedir. Ancak bazı faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Genetik yatkınlık, bağırsak florasındaki değişiklikler, stres gibi faktörler gluten hassasiyetine zemin hazırlayabilir. Ayrıca bağırsak geçirgenliği artışı da gluten hassasiyetine katkıda bulunabilir.
Gluten hassasiyetinin belirtileri genellikle hafif düzeydedir ve çölyak hastalığına kıyasla daha az şiddetlidir. Bu nedenle gluten hassasiyetinin teşhisi zor olabilir. Bir kişiye gluten intoleransının olduğunu kesin olarak söyleyebilmek için doktor tarafından yapılan testler gereklidir.
Gluten hassasiyeti olan kişiler için en iyi tedavi yöntemi gluten içeren gıdaların tüketimini sınırlamaktır. Bu kişilerin diyetlerinde glütensiz gıdalara yönelmeleri önerilir. Glütensiz diyetin temel amacı vücudu glutenin zararlı etkilerinden korumaktır.
Glütensiz diyet yapmak için öncelikle gluten içeren gıdaların listesini bilmek önemlidir. Buğday, arpa, çavdar gibi tahıl ürünleri glütenden zengin gıdalardır ve bu ürünlerden uzak durulması gerekmektedir. Bunun yanında unlu mamuller, makarna, ekmek gibi gıdalar da genellikle glütenden kaynaklanan sorunlara yol açabilmektedir.
Glütensiz diyet yaparken dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta ise kontaminasyondur. Glütensiz ürünleri üreten firmaların üretim sürecinde glütensiz ürünleri kontamine etme riski vardır. Bu nedenle glütensiz ürün alırken güvenilir markaların tercih edilmesi önemlidir.
Gluten hassasiyeti olan kişilerin sağlıklarını korumak için beslenme planlarını doğru şekilde düzenlemeleri önemlidir. Protein ihtiyacını karşılamak için et, balık, yumurta gibi kaynaklardan yeterli miktarda protein alınmalıdır. Lif ihtiyacını karşılamak içinse sebze, meyve ve tam tahıl alternatifleri tercih edilmelidir.
Ayrıca gluten intoleransına sahip olan kişilerin vitamin ve mineral eksiklikleri riskine karşı dikkatli olmaları gerekmektedir. B vitamini eksikliği sık görülürken demir eksikliği de yaygın olabilir. Bu nedenle takviye almak veya beslenmeyi destekleyici gıdalar tüketmek faydalı olabilir.
20.02.2024 14:13 tarihinde Cihan Kadir Eren tarafından yazıldı.