FODMAP diyeti, günümüzde yaygın olarak kullanılan bir beslenme programıdır. Bu diyet, sindirim sistemi sorunları yaşayan kişilere yardımcı olmak amacıyla geliştirilmiştir. FODMAP, Fermentable Oligo-, Di-, Mono-sakkaritler ve Poliol adı verilen bazı karbonhidratları ifade eder. Bu karbonhidratlar, bazı insanlarda sindirim sorunlarına yol açabilir. FODMAP diyeti, bu tür karbonhidratların tüketimini sınırlamayı amaçlar.
Bu diyet programının temel prensibi, FODMAP'ları içeren yiyecekleri belirli bir süre boyunca diyetten çıkarmaktır. Bu süre genellikle 2 ila 6 hafta arasında değişebilir. Bu süre zarfında sindirim sistemi rahatlatılır ve semptomlar azalır. Daha sonra ise yavaş yavaş FODMAP'lı yiyecekler tekrar diete eklenir ve vücut tepkileri izlenir.
FODMAP'lar aslında doğal olarak birçok besinde bulunan karbonhidratlardır. Bunlar arasında buğday, soğan, sarımsak, lahana, brokoli, elma, armut ve şeftali gibi gıdalar bulunur. Bazı insanlar bu gıdaların tüketimi sonrasında şişkinlik, gaz, kramp, ishal veya kabızlık gibi sindirim sorunları yaşayabilirler. FODMAP diyeti bu semptomların azaltılmasına yardımcı olur.
Peki kimlere FODMAP diyeti uygulanabilir? Genellikle irritabl bağırsak sendromu (IBS) veya inflamatuar bağırsak hastalığı (IBD) gibi sindirim sistemi rahatsızlıkları olan kişilere önerilir. İrritabl bağırsak sendromu, kronik karın ağrısı, şişkinlik ve değişken bağırsak alışkanlıkları gibi semptomlarla karakterize edilen bir durumdur. İnflamatuar bağırsak hastalığı ise Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi bağırsak iltihabına neden olan durumları kapsar.
FODMAP diyetinin faydaları nelerdir? Öncelikle semptomların azaltılması ve yaşam kalitesinin artırılması açısından önemlidir. Sindirim sistemi sorunları yaşayan kişilerin günlük yaşamlarını etkileyen semptomlarını kontrol altına almak için bu diyet uygulanabilir. Ayrıca bu diyetin anti-enflamatuar etkileri olduğu da bilinmektedir. İnflamatuar bağırsak hastalığı olan kişilerde inflamasyonu azaltarak semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir.
FODMAP diyetinde dikkate alınması gereken bazı noktalar vardır. Öncelikle bu diyetin kesinlikle bir uzman gözetiminde yapılması önemlidir. Bir beslenme uzmanının rehberliğinde uygun yiyeceklerin seçilmesi ve takip edilmesi önemlidir. Ayrıca bu diyet kısıtlayıcı olabilir ve bazen sosyal hayatta zorluklar yaratabilir. Ancak doğru yönlendirme ile bu zorlukların üstesinden gelmek mümkündür.
FODMAP diyetinde hangi yiyecekler tüketilebilir? Genellikle pirinç, mısır unu, patates, havuç, domates, ızgara tavuk veya balık gibi düşük FODMAP içeren gıdalar tercih edilmelidir. Bunun yanında lactose içermeyen süt ürünleri de tercih edilebilir. Yüksek FODMAP içeren yiyeceklerden ise mümkün olduğunca kaçınılmalıdır.
23.06.2024 11:00 tarihinde İrem Yılmaz tarafından yazıldı.