Son zamanlarda sindirim sorunlarıyla mücadele eden birçok kişi FODMAP diyetine başvuruyor. FODMAP (Fermentable Oligosaccharides, Disaccharides, Monosaccharides and Polyols) olarak bilinen belirli bir karbonhidrat grubunu içeren yiyeceklerin tüketimini sınırlayan bir diyet programıdır. Bu diyet, irritabl bağırsak sendromu (IBS) gibi sindirim sistemi rahatsızlıkları olan kişilere yardımcı olmayı hedefler.
FODMAP'lar, bağırsakta bakteriler tarafından fermente edilebilen ve suyu çeken bazı karbonhidratları ifade eder. Bu durumda bağırsakta şişkinlik, gaz, kramp ve ishal gibi semptomlar ortaya çıkabilir. FODMAP'lar genellikle bu semptomların artmasına neden olurlar. Bu nedenle, sindirim sorunları yaşayan kişilerde bu yiyecekleri sınırlamak veya tamamen çıkarmak faydalı olabilir.
FODMAP diyeti, uygun yiyeceklerin seçilmesini ve yüksek FODMAP içeriğine sahip yiyeceklerin tüketiminin azaltılmasını içerir. Bu diyetin amacı, bağırsakta fermente olan karbonhidratların miktarını sınırlayarak semptomları azaltmaktır. Ancak herkes için uygun olmayabilir. Özellikle FODMAP intoleransı veya sindirim sorunları olmayan kişiler için bu diyet gereksiz olabilir.
FODMAP'lar genellikle şu besin gruplarında bulunur:
- Oligosakkaritler: Soğan, sarımsak, kinoa, arpa ve buğday gibi gıdalarda bulunan karbonhidratlar.
- Disakkaritler: Süt ve süt ürünleri gibi gıdalardaki laktoz.
- Monosakkaritler: Bal gibi gıdalardaki fruktoz.
- Poliol: Elma, armut, kayısı ve şeker alkolü olarak bilinen xylitol ve mannitol gibi gıdalardaki karbonhidratlar.
FODMAP diyetinin uygulanması için öncelikle bir uzmana danışmak önemlidir. Uzmanın yönlendirmesi ile bireysel ihtiyaçlara göre bir plan hazırlanabilir. Diyet genellikle üç aşamada uygulanır:
1. Elminasyon Aşaması: Bu aşamada yüksek FODMAP içeriğine sahip yiyecekler tamamen çıkartılır. Bu aşama genellikle 2-6 hafta sürer ve semptomların azalmasını sağlamaya yardımcı olur.
2. Reintroduksiyon Aşaması: Bu aşama yavaş yavaş FODMAP içeriği olan yiyecekleri tekrar eklemeyi içerir. Her yiyecek tek başına denenebilir ve semptomların nasıl etkilendiği izlenebilir. Bu sayede bireyin tolerans seviyesi belirlenir.
3. Bireyselleştirme Aşaması: Bu aşamada her bireyin tolere edebileceği FODMAP miktarına göre bir plan yapılır. Bazı yiyecekler tamamen çıkartılırken bazıları sınırlanabilir veya normal miktarda tüketilebilir.
FODMAP diyetinin başarılı olabilmesi için dikkatli bir şekilde takip edilmesi gerekmektedir. Diyetin yanlış uygulanması veya gereksiz kısıtlamalar yapılması vücut için gerekli besinleri almayı engelleyebilir.
Bu diyete kimler başvurmalıdır?
- İrritabl bağırsak sendromu (IBS) teşhisi konmuş kişiler
- Kronik ishal veya kabızlık sorunu yaşayanlar
- Şişkinlik, gaz veya kramp gibi sindirim sorunlarına sahip olanlar
- Laktoz intoleransına sahip olanlar
Bu diyete kimler başvurmamalıdır?
- Diyabet hastaları
- Hamile veya emziren kadınlar
- Çocuklar
- Ciddi sindirim sorunlarına sahip olanlar
14.12.2023 09:00 tarihinde Deniz Rümeysa Gökçe tarafından yazıldı.