Çölyak Hastalığının Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
Çölyak hastalığı, bağırsakların gluten adı verilen bir protein türüne karşı aşırı duyarlılık göstermesi sonucu ortaya çıkan bir otoimmün hastalıktır. Bu hastalığa sahip olan kişiler gluten içeren yiyecekleri tükettiğinde bağışıklık sistemi, ince bağırsağın iç yüzeyinde yer alan villus adı verilen yapıları tahrip eder. Bu durum sindirim sisteminin normal fonksiyonlarını yerine getirememesine ve besin emiliminin etkilenmesine neden olur.
Çölyak hastalığının belirtileri genellikle çocukluk döneminde ortaya çıkar, ancak yetişkinlerde de görülebilir. Hastalığın semptomları her bireyde farklılık gösterebilir, ancak en yaygın belirtiler arasında karın ağrısı, şişkinlik, ishal veya kabızlık, kilo kaybı, vitamin ve mineral eksiklikleri bulunur. Ayrıca bazı insanlar dermatit herpetiformis adı verilen cilt döküntülerinden de muzdarip olabilir.
Çölyak hastalığının teşhisi için genellikle kan testleri yapılır. Bu testlerde antikor düzeylerinin ölçülmesiyle hastalığın varlığı tespit edilebilir. Ancak kesin teşhis için ince bağırsaktan bir biyopsi alınması gerekebilir.
Çölyak hastalığına sahip olan kişiler için tek tedavi yöntemi ömür boyu gluten içermeyen bir diyettir. Gluten içeren gıdalar arasında buğday, arpa, çavdar ve bazı yulaf çeşitleri bulunur. Buğday unu da pek çok hazır gıda ürününde kullanıldığından dolayı bu diyet oldukça dikkatli bir şekilde uygulanmalıdır.
Gluten içermeyen bir diyet ile beslenmek, ince bağırsaktaki hasarın iyileşmesini sağlar ve semptomların ortadan kalkmasına yardımcı olur. İlk başta bu diyet zor gelebilir, ancak zamanla alışkanlık haline gelir ve sağlıklı alternatifler bulmak daha kolay hale gelir.
Gluten içermeyen bir diyet uygularken dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:
1. Et, balık, yumurta gibi doğal protein kaynakları
2. Taze meyve ve sebzeler
3. Pirinç, mısır, patates gibi glütensiz tahıl ürünleri
4. Glütensiz ekmek, makarna ve unlu mamuller gibi özel olarak üretilmiş gıdalar
Ayrıca glütensiz bir diyet uygulayanların dikkat etmesi gereken birkaç püf noktası daha vardır:
- Glütensiz ürünlerdeki kalori miktarını kontrol etmek önemlidir çünkü bazen normalden daha fazla kalori içerebilirler.
- Glütensiz ürünler daha pahalı olabilir, bu nedenle bütçe planlaması yapmak önemlidir.
- Restoranlarda yemek yerken glütensiz seçenekleri sormak ve açıklayıcı olmak önemlidir.
- Glütensiz diyet takviyesi almak gerekebilir çünkü bazen vitamin ve mineral eksiklikleri görülebilir.
Unutulmamalıdır ki çölyak hastalığına sahip kişiler gluten tüketiminden kaçınmadığı sürece sağlık sorunları yaşayabilirler. Bu nedenle glütensiz bir diyet hayati öneme sahiptir.
03.05.2024 22:00 tarihinde Yasemin Kaya Serezli tarafından yazıldı.