Çölyak Hastalığına Yakalanmış Kişiler Nasıl Beslenmeli?
Çölyak hastalığı, glüten adı verilen bir proteinin sindirilememesi veya tolere edilememesi sonucu ortaya çıkan bir bağışıklık sistemi hastalığıdır. Glüten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunur ve vücutta hasara neden olur. Bu nedenle, çölyak hastalığına sahip olan kişilerin ömür boyu glütensiz bir diyet uygulamaları gerekmektedir.
Çölyak hastalığı, genetik bir yatkınlıkla ilişkilidir ve her yaşta ortaya çıkabilir. Hastaların bağışıklık sistemi, glütene karşı antikorlar üretir ve bağırsağın iç yüzeyinde iltihaplanma ve hasara yol açar. Bu durum, besinlerin emilimini etkileyebilir ve vücutta çeşitli komplikasyonlara neden olabilir.
Çölyak hastalığı olan kişiler için en etkili tedavi yöntemi glütensiz bir diyet uygulamaktır. Glütensiz diyet, tüm buğday, arpa, çavdar ve bu tahıllardan yapılan ürünleri tamamen ortadan kaldırır. Bununla birlikte, çölyak hastalarının dikkat etmeleri gereken başka gıda maddeleri de vardır. İşte çölyak hastalığına yakalanmış kişilerin nasıl beslenmeleri gerektiği hakkında bazı ipuçları:
1. Doğru tanı konulduktan sonra glütensiz diyetin hemen başlaması önemlidir. Hastaların beslenme alışkanlıklarını değiştirmek için uzman bir diyetisyenden destek alması önerilir. Uzmanlar, hastaların glütensiz yiyecekleri doğru şekilde tanımalarına yardımcı olabilir ve sağlıklı alternatifler sunabilir.
2. Çeşitli sağlıklı gıdalarla dengeli bir diyet oluşturmak önemlidir. Tam tahıl yerine glütensiz alternatifler kullanarak protein, vitamin ve mineral ihtiyaçlarını karşılamak mümkündür. Örneğin quinoa, pirinç, mısır ve patates gibi glütensiz tahıllar kullanılabilir.
3. Glütensiz ekmekler ve unlar gibi hazır gıdalarda dikkatli olunmalıdır. Bu ürünlerde ek olarak kullanılan şeker veya yağ miktarlarına dikkat etmek önemlidir. Glütensiz olduğu için sağlıklı olduğu anlamına gelmez.
4. Etler, balıklar, yumurtalar ve baklagiller gibi protein kaynakları tercih edilmelidir. Bu besinlerde doğal olarak glüten bulunmaz ve sindirim sisteminde sorunlara neden olmazlar.
5. Süt ürünleri genellikle çölyak hastalarına uygun olsa da bazen laktoz intoleransına bağlı sorunlar yaşanabilir. Bu durumda laktozsuz süt ürünleri tercih edilebilir veya alternatif bitki sütleri kullanılabilir.
6. Sebze ve meyveler güvenli bir seçenektir ve glüten içermezler. Taze sebze ve meyve tüketimi teşvik edilmelidir.
7. Dikkatli olunması gereken bazı gıda maddeleri vardır. Özellikle hazır soslar, salata sosları, baharat karışımları gibi paketlenmiş ürünlerde gizli gluten içeriği bulunabilir. Bu nedenle etiket okuma alışkanlığı kazanmak çok önemlidir.
8. Restoranlarda yemek yeme konusunda dikkatli olmak gerekir. Çünkü bazen aynı mutfak ekipmanları üzerinde hem glüten içeren hem de glütensiz yiyecekler hazırlanabilir veya kontaminasyon riski bulunabilir.
9. Yeterli lif tüketimi sağlamak önemlidir. Lif açısından zengin gıdalar bağırsak sağlığına katkıda bulunur ve sindirim sistemini düzenler.
10. Çölyak hastalarının D vitamini eksiklik riski yüksektir, bu nedenle güneş ışığından faydalanmak veya takviye olarak D vitamini almak önemlidir.
17.09.2024 10:00 tarihinde Gamze Öztürk tarafından yazıldı.