Çölyak hastalığı, gluten adı verilen bir proteine karşı bağışıklık sisteminin aşırı tepki göstermesi sonucu ortaya çıkan kronik bir bağırsak hastalığıdır. Bu hastalık, özellikle buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan gluten proteinine duyarlı olan kişilerde görülür. Çölyak hastalığına yakalanmamak için alınması gereken bazı önlemler bulunmaktadır.
Öncelikle, çölyak hastalığına genetik yatkınlığınız varsa, risk altında olduğunuzu unutmayın. Eğer ailenizde çölyak hastası olan biri varsa veya başka otoimmün hastalıklar geçmişi mevcutsa, daha dikkatli olmanız gerekmektedir. Bu durumda, çölyak testlerini düzenli olarak yaptırarak kendinizi kontrol altında tutabilirsiniz.
İkinci olarak, doğru bir teşhis için doktora başvurmanız gerekmektedir. Çölyak hastalığı belirtileri genellikle karın ağrısı, ishal, kilo kaybı ve halsizlik gibi sindirim sorunlarıyla ilişkilidir. Ancak, bu belirtiler başka sağlık sorunlarından da kaynaklanabilir. Dolayısıyla, çölyak hastalığından şüpheleniyorsanız mutlaka bir uzmana danışmalısınız.
Çölyak hastaları için en önemli adım gluten içeren gıdalardan kaçınmaktır. Buğday, arpa ve çavdar gibi tahıl ürünleri gluten içermektedir. Bunların yerine mısır, pirinç veya patates gibi glutensiz tahılları tercih etmek önemlidir. Ayrıca, hazır gıdalarda ve restoranlarda kullanılan soslar ve katkı maddeleri de gluten içerebilir. Bu nedenle, paketlenmiş gıdaların etiketlerini dikkatlice okuyarak glutensiz ürünleri tercih etmelisiniz.
Gluten içeren gıdalardan kaçınmak sadece evde değil aynı zamanda sosyal ortamlarda da zorlu olabilir. Özellikle aile toplantıları veya arkadaş davetleri gibi organizasyonlarda ne yiyeceğinizi düşünmek stresli olabilir. Bu nedenle, önlem almak için organizatör ile önceden iletişime geçebilir ve glutensiz seçeneklerin sunulmasını talep edebilirsiniz.
Ayrıca, evde kullanacağınız ekipmanlara da dikkat etmeniz gerekmektedir. Çünkü çölyak hastalarının temasta olduğu mutfak ekipmanları gluten içeren parçacıklar taşıyabilir. Bu nedenle, ayrı bir glutensiz mutfak takımına sahip olmanız faydalı olabilir.
Çölyak hastalarının dikkat etmesi gereken diğer bir konu ise vitamin ve mineral eksiklikleridir. Bağırsakların gluten nedeniyle hasar görmesi vitamin ve mineral emilimini engelleyebilir. Dolayısıyla, beslenme düzeninizde eksik olan vitamin ve mineralleri takviye olarak almanız önemlidir. Özellikle demir ve B12 vitamini eksikliği sık görülen problemlerdir.
Son olarak, çölyak hastalarının bağışıklık sistemini güçlendirmesi de önemlidir. Düzenli egzersiz yapmak, yeterli uyku almak ve stresten uzak durmak bağışıklık sisteminizi destekleyecektir. Ayrıca probiyotik takviyeleri de sindirim sistemi sağlığınızı iyileştirebilir.
Çölyak hastalığına yakalanmamak için alınması gereken önlemleri özetlemek gerekirse:
- Genetik yatkınlığınız varsa düzenli olarak çölyak testleri yaptırın.
- Doktorunuza danışarak doğru teşhis için testler yaptırın.
- Gluten içeren gıdalardan kaçının ve glutensiz alternatifleri tercih edin.
- Sosyal ortamlarda önceden iletişime geçerek glutensiz seçenekler talep edin.
- Evde kullanacağınız ekipmanlara dikkat edin ve ayrı bir glutensiz mutfak takımına sahip olun.
- Vitamin ve mineral eksikliklerini takviye olarak alın.
- Bağışıklık sisteminizi güçlendirmek için düzenli egzersiz yapın, yeterli uyku alın ve stresten uzak durun.
30.11.2023 14:13 tarihinde Melis Şahin tarafından yazıldı.