Çölyak hastalığı, bağırsaklarda gluten adı verilen bir proteinin sindirilememesi sonucu ortaya çıkan bir otoimmün hastalıktır. Bu hastalığa sahip olanlar, gluten içeren gıdaları tüketmekten kaçınmalıdır çünkü bu durum bağırsaktaki villus adı verilen yapıların hasar görmesine neden olur ve besin emilimini engeller. Bu nedenle, çölyak hastalığına sahip olanlar için gluten içermeyen alternatif gıdalar oldukça önemlidir.
Gluten içeren gıdalar arasında buğday, arpa, çavdar ve yulaf bulunur. Buğday unu ise çoğu gıda ürününde kullanılır. Bu nedenle, çölyak hastalarının dikkatli olması ve etiketlerde gluten içeriğini kontrol etmeleri gerekmektedir. Ancak, günümüzde birçok market ve mağaza gluten içermeyen ürünleri de satmaktadır.
Gluten içermeyen alternatif gıdalar arasında mısır, pirinç, patates, quinoa ve amarant gibi tahıllar bulunur. Bunlar genellikle glütensiz unların temel bileşenleridir ve birçok farklı şekilde kullanılabilirler. Örneğin, glütensiz unlarla ekmek, kek veya makarna yapabilirsiniz. Ayrıca, çölyak hastalarının tüketebileceği glütensiz bisküvi, kraker ve diğer atıştırmalıklar da mevcuttur.
Glütensiz unlar dışında, doğal olarak glütensiz olan bazı gıdalar da vardır. Bunlar arasında et, balık, tavuk, yumurta ve süt ürünleri yer alır. Bunlar protein açısından zengin olduğu için çölyak hastalarının diyetlerinde önemli bir yer tutmalıdır. Aynı zamanda sebzeler de glütensizdir ve bol miktarda lif içerirler.
Bununla birlikte, bazı hazır gıdaların etiketlerinde "glütensiz" ibaresi bulunsa da kontamine olmuş olabilecekleri unutulmamalıdır. Örneğin, fabrika koşullarında aynı bant üzerinde hem normal hem de glütensiz ürünler üretilebilir ve bu durumda kontaminasyon riski vardır. Bu nedenle çölyak hastalarının güvenilir markalardan alışveriş yapması önerilir.
Ayrıca, glutensiz diyet sadece gıdalara odaklanmamalıdır. Çünkü bazen ilaçlar veya kozmetik ürünler de gluten içerebilirler. Özellikle ağızdan alınan ilaçlarda dikkatli olunmalı ve mümkünse hekim veya eczacınızla görüşülmelidir.
Son olarak, çölyak hastalığına sahip olan kişilerin sağlıklarını korumak için mutlaka bir diyetisyene başvurmaları önemlidir. Çünkü uzman bir diyetisyen size doğru beslenme yöntemleri hakkında bilgi verebilir ve size uygun bir diyet programı hazırlayabilir.
Çölyak hastalığıyla yaşamanın zorluğunu anlamak önemlidir. Ancak doğru bilgiye sahip olmak ve doğru beslenme alışkanlıklarını benimsemekle bu süreci daha kolay hale getirebilirsiniz. Unutmayın ki gluten içermeyen alternatif gıdalar ile sağlıklı bir yaşam sürmek mümkündür!
06.11.2023 08:13 tarihinde Beste Ay tarafından yazıldı.