Günümüzde birçok insanın karşılaştığı sağlık sorunlarından biri olan çölyak hastalığı, tüketilen glüten içeren gıdalara karşı vücudun aşırı duyarlı olması sonucu ortaya çıkmaktadır. Çölyak hastalığı, glütene maruz kaldığında bağırsaklarda ciddi hasarlara yol açabilen otoimmün bir hastalıktır. Bu nedenle, çölyak hastalarının hayatlarını sürdürebilmek ve sağlıklarını koruyabilmek için glutensiz bir diyet uygulamaları gerekmektedir.
Gluten Nedir ve Hangi Gıdalarda Bulunur?
Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıl ürünlerinde bulunan bir proteindir. Bu protein, hamurun yapısını güçlendirir ve ekmek gibi yiyeceklerin kabarmasını sağlar. Ayrıca gluten, pasta, börek, bisküvi gibi birçok gıda maddesinde de bulunmaktadır. Çölyak hastalarının vücutları, gluteni zararlı bir madde olarak algıladığı için bu gıdaları tüketmekten kaçınmaları gerekmektedir.
Çölyak Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Çölyak hastalığının belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Ancak en yaygın belirtiler arasında karın ağrısı, ishal, kilo kaybı, halsizlik ve yorgunluk yer almaktadır. Eğer bu belirtilerden bir veya daha fazlasına sahipseniz ve uzun süredir devam ediyorsa, mutlaka bir doktora başvurmanız önemlidir.
Çölyak Hastalığının Teşhisi Nasıl Konulur?
Çölyak hastalığının teşhisi için kan testleri ve bağırsak biyopsisi gibi yöntemler kullanılır. Kan testleriyle vücutta bulunan çeşitli antikorlar ölçülerek çölyak hastalığının varlığı tespit edilir. Ardından bağırsak biyopsisi yapılır ve bu işlem sırasında ince bağırsağın küçük parçacıkları alınarak laboratuvar ortamında incelenir. Bağırsaktaki hasarın derecesi ve çölyak hastalığının varlığı bu şekilde kesinleştirilmiş olur.
Glutensiz Diyet Nasıl Uygulanmalıdır?
Çölyak hastalarının sağlıklarını koruyabilmeleri için tamamen glutensiz bir diyet uygulamaları gerekmektedir. Bu diyet sayesinde bağırsaktaki hasar ortadan kalkar ve vücut sağlıklı hale gelir. Glutensiz diyetin temel amacı gluten içeren herhangi bir gıdanın tüketimini engellemektir.
Glutensiz diyet uygulayan kişilerin dikkat etmesi gereken başlıca noktalar şunlardır:
1. Etiket Okuma: Çölyak hastalarının alışveriş yaparken etiketleri dikkatlice okuması çok önemlidir. Gluten içeren gıdaların bazen beklenmedik yerlerde bulunabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle özellikle hazır gıdaların etiketlerini kontrol etmek büyük önem taşımaktadır.
2. Doğal Gıdalar: Doğal olarak glutensiz olan gıdalar tercih edilmelidir. Meyve, sebze, et, balık gibi gıdalarda gluten bulunmaz.
3. Alternatif Tahıl Ürünleri: Glutensiz diyet uygulayanlar için alternatif tahıl ürünleri oldukça önemlidir. Pirinç, mısır unu, patates unu gibi ürünler gluten içermez ve bu nedenle rahatlıkla kullanılabilir.
4. Glutensiz Ürünler: Günümüzde pek çok markette glutensiz ürünler bulmak mümkündür. Glutensiz ekmeklerden makarnalara kadar birçok seçenek mevcuttur.
5. Restoran Ziyaretleri: Restoranlarda yemek yemek isteyen çölyak hastalarının önceden rezervasyon yaptırarak restoran yetkililerine durumu bildirmeleri önemlidir. Böylece restoran çalışanları da özel hazırlıklar yapabilir ve glutensiz yemek seçenekleri sunabilir.
Glutensiz diyet uygulanması gereken durumlar sadece çölyak hastalığıyla sınırlı değildir. Gluten intoleransına sahip olan kişiler de benzer şekilde glutenden uzak durmalıdır.
25.12.2023 08:52 tarihinde Tuncay Eren tarafından yazıldı.