Çölyak Hastalığı: Gluten İçermeyen Diyetler Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Günümüzde birçok insanın gluten intoleransı veya çölyak hastalığı gibi sorunları bulunmaktadır. Bu rahatsızlıklar, gluten adı verilen bir proteine karşı vücudun aşırı duyarlı olmasından kaynaklanır. Çölyak hastalığı, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan glutenin bağırsaklarda hasara neden olduğu otoimmün bir rahatsızlıktır.
Çölyak hastalarının yaşamlarını sürdürebilmeleri için gluten içermeyen bir diyet takip etmeleri gerekmektedir. Bu diyet, gluten içeren yiyeceklerden uzak durmayı ve sağlıklı alternatifleri tercih etmeyi içerir. Peki, çölyak hastalığı olan kişilerin gluten içermeyen diyetler hakkında bilmesi gerekenler nelerdir?
1. Glutensiz Besinler Nelerdir?
Gluten içeren yiyeceklerden uzak durmak için öncelikle hangi besinleri tüketebileceğinizi bilmelisiniz. Glutensiz besinler genellikle doğal olarak glutensiz olan gıdalardır. Bunlar arasında meyve, sebze, et, balık, yumurta ve süt ürünleri bulunur. Ayrıca pirinç, mısır, patates ve yulaf gibi bazı tahıllar da gluten içermez.
2. Gluten İçeren Yiyecekler Nelerdir?
Gluten içeren yiyecekleri tespit etmek ise biraz daha zor olabilir. Buğday, arpa, çavdar ve yulaf (kontaminasyon riski nedeniyle) en yaygın olarak kullanılan gluten içeren tahıllardır. Buğday unu, makarna, ekmek, bisküvi gibi pek çok gıda gluten içerebilir. Ayrıca soslar, salatalar, çorbalar ve hazır gıdalar da saklanan veya katkı maddeleriyle eklenen glutene maruz kalabilir.
3. Etiket Okuma Alışkanlığı Kazanın
Gluten intoleransınız varsa veya çölyak hastasıysanız etiket okuma alışkanlığı kazanmanız önemlidir. Birçok gıda ürününde gizli glutenden dolayı sorun yaşanabilir. Ürün ambalajlarında "glutensiz" ibaresini aramalısınız. Ayrıca "bu ürün glütensiz değildir" ya da "bu ürün iz miktarda gluten içerebilir" gibi uyarılara dikkat etmelisiniz.
4. Gluten İçermeyen Alternatifler
Gluten içermeyen bir diyet izlemek zorunda kalan kişiler için birçok alternatif bulunmaktadır. Öncelikle glutensiz tahıl alternatifleri olan pirinç unu, mısır unu ve patates ununu kullanabilirsiniz. Bunların yanında badem unu, hindistan cevizi unu ve nohut unu gibi alternatif unlar da kullanılabilir.
5. Restoranlarda Dikkatli Olun
Dışarıda yemek yeme ihtiyacınız olduğunda restoranlarda dikkatli olmanız gerekmektedir. Çünkü restoranlarda pişirme ekipmanlarından kaynaklanan kontaminasyon riski vardır ve bazen gizli glutene maruz kalabilirsiniz. Restoran seçiminde önceden araştırma yapmalı ve güvenilir restoranları tercih etmelisiniz.
6. Vitamin ve Mineral Takviyesi
Çölyak hastalarının bazen vitamin ve mineral eksiklikleri görülebilir çünkü buğday ve arpa gibi tahıllar önemli besin kaynaklarıdır. Bu nedenle doktorunuza danışarak vitamin ve mineral takviyeleri almanız gerekebilir.
7. Gluten İçeren Kozmetik Ürünler
Unutmayın ki sadece besinlerde değil kozmetik ürünlerde de gluten olabilir. Özellikle dudak balmı, ruj veya diş macunu gibi ürünleri kullanırken dikkatli olmalısınız.
19.12.2024 03:00 tarihinde Mehmet Aksoy tarafından yazıldı.