Çölyak Hastalığı Belirtileri, Teşhis Yöntemleri ve Tedavisi
Çölyak hastalığı, bağırsaklarda gluten adı verilen bir proteinin sindirilememesi sonucu ortaya çıkan bir otoimmün hastalıktır. Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıl ürünlerinde bulunur. Çölyak hastalığının belirtileri, sindirim sistemi ile ilgili problemlerden cilt sorunlarına kadar geniş bir yelpazede görülebilir. Bu makalede, çölyak hastalığının belirtilerini, teşhis yöntemlerini ve tedavisini detaylı bir şekilde ele alacağız.
Çölyak hastalığının en yaygın belirtisi sindirim sistemiyle ilgili problemlerdir. İshal, kabızlık, karın ağrısı ve şişkinlik gibi semptomlar sıklıkla görülür. Bu semptomlar gluten içeren yiyecekler tüketildiğinde artar. Bunun yanı sıra, kilo kaybı, iştahsızlık ve halsizlik gibi belirtiler de çölyak hastalığının işaretleri olabilir.
Bununla birlikte, çölyak hastalığı sindirim sistemi dışında da belirtiler gösterebilir. Özellikle cilt sorunları yaygın olarak görülür. Dermatitis herpetiformis adı verilen bir cilt döküntüsü çölyak hastalarında sıkça görülür. Bu döküntüler genellikle dirseklerde, dizlerde veya kalçada ortaya çıkar ve kaşıntılı olabilir.
Çocuklarda çölyak hastalığına bağlı olarak büyüme geriliği ve gelişim bozukluğu gibi belirtiler de ortaya çıkabilir. Çünkü çocukların vücutları gluteni sindiremez ve bu durum vücutta besin emiliminin bozulmasına neden olur. Bu nedenle, çocuklarda hızlı kilo alma veya boy uzamasındaki yavaşlama gibi sorunlar yaşanabilir.
Çölyak hastalığının teşhisi için bazı testler yapılması gerekmektedir. Kan testi ile antikor düzeyleri ölçülerek hastanın bağırsaklarında gluten intoleransı olup olmadığı tespit edilebilir. Bunun yanı sıra, bağırsak biyopsisi de teşhis için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde endoskopi ile bağırsaktan küçük bir doku örneği alınarak incelenir ve hasarlı bağırsağın varlığı tespit edilir.
Çölyak hastalığı için tek etkili tedavi yöntemi ömür boyu gluten içermeyen bir diyet uygulamaktır. Hastalar gluten içeren yiyeceklerden tamamen uzak durmalıdır. Glutensiz diyetle birlikte vücutta hasar gören bağırsak dokusu zamanla iyileşecektir. Bu süreçte beslenme uzmanlarından destek almak önemlidir.
Glutensiz diyet uygulamayan çölyak hastalarında uzun vadede ciddi sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Osteoporoz, demir eksikliği anemisi, vitamin eksiklikleri gibi sorunlar sıklıkla görülür. Ayrıca, bazı kanser türleri de çölyak hastalarında daha sık görülme eğilimindedir.
17.12.2023 16:13 tarihinde Ahmet Ersoy tarafından yazıldı.