Çölyak hastalığı, gluten adı verilen bir proteinin vücutta sindirilememesi sonucu ortaya çıkan bir bağırsak rahatsızlığıdır. Bu hastalığa sahip olan kişiler gluten içeren gıdaları tükettiklerinde bağırsaklarında tahriş olma ve hasar meydana gelir. Dolayısıyla çölyak hastalarının günlük beslenme planlarına dikkat etmeleri büyük önem taşır.
Çölyak hastalarının beslenme planları, gluten içermeyen gıdalarla zenginleştirilmelidir. Gluten içeren buğday, arpa ve çavdar gibi tahıl ürünleri yerine, pirinç, mısır, patates ve quinoa gibi glutensiz tahıllar tercih edilmelidir. Ayrıca doğal olarak glutensiz olan sebze ve meyveler de bol miktarda tüketilmelidir.
Çölyak hastalarının günlük beslenme planlarında dikkate almaları gereken bir diğer husus ise yeterli lif alımıdır. Lifli gıdalar bağırsak hareketlerini düzenleyerek sağlıklı bir sindirim sistemi sağlar. Tam buğday ekmeği yerine glütensiz ekmekler, kepekli makarna yerine glütensiz makarnalar tercih edilmelidir. Ayrıca kuru fasulye, nohut, mercimek gibi baklagiller de lif açısından zengin seçeneklerdir.
Protein kaynakları da çölyak hastalarının günlük beslenmelerinde önemli bir yere sahiptir. Gluten içeren et ürünleri yerine tavuk, hindi, balık gibi glütensiz et kaynakları tercih edilmelidir. Bunun yanı sıra yumurta, süt ve süt ürünleri de protein ihtiyacını karşılamada önemli rol oynar.
Çölyak hastalarının günlük beslenmelerinde vitamin ve mineral alımına da özen göstermeleri gerekmektedir. Yeşil yapraklı sebzeler, turunçgiller, kuru meyveler gibi sağlıklı besinler bu ihtiyacın karşılanmasında yardımcı olur. Ayrıca demir eksikliği gibi yaygın görülen sorunlara karşı demir takviyesi almak da faydalı olabilir.
Gluten içermeyen gıdaların yanında dikkat edilmesi gereken bir diğer konu da çapraz kontaminasyondur. Bu durumda gluten içermeyen bir gıdanın glutenle temas etmesi sonucu kontamine olması söz konusu olabilir. Bu nedenle çölyak hastalarının ayrı mutfak eşyalarını kullanması ve ayrı pişirme alanlarına dikkat etmesi önemlidir.
Çölyak hastalığı olan bireylerin günlük beslenme planlarında hijyen konusu da büyük bir önem taşır. Gerekli hijyen kurallarına uygun olarak hazırlanmayan gıdaların tüketimi bağırsakta hasara yol açabilir. Bu nedenle hijyen kurallarına dikkat ederek temiz ve güvenilir gıdalar tüketmek çok önemlidir.
Bunların yanında çölyak hastası olan bireylerin bazen sosyal ortamlarda veya restoranlarda yiyecek seçenekleriyle ilgili zorluklar yaşayabileceği unutulmamalıdır. Bu durumda önceden araştırma yaparak veya restoranlara danışarak güvenilir ve glütensiz yiyecek seçenekleri bulmak mümkündür.
17.04.2024 20:13 tarihinde Selin Arslan tarafından yazıldı.