Çölyak hastalığı, bağırsaklarda gluten adı verilen bir proteine karşı aşırı duyarlılık nedeniyle ortaya çıkan bir otoimmün hastalıktır. Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bir protein türüdür. Çölyak hastalarının buğday bazlı ürünlere ve glütene maruz kalmamaları gerekmektedir. Bu durumda, gluten içermeyen alternatif yiyecekler ve tarifler önemli bir rol oynamaktadır.
Gluten içermeyen alternatif tahıllar, çölyak hastalarının beslenme ihtiyaçlarını karşılamada önemli bir rol oynar. Bunlar arasında pirinç, mısır, quinoa ve amarant gibi tahıllar bulunmaktadır. Bu alternatif tahıllardan yapılan unlar ve unlu mamuller, çölyak hastalarının günlük beslenmesinde yer alabilir.
Gluten içermeyen unların kullanımıyla birçok farklı tarif denenebilir. Örneğin, glutensiz pirinç unu ile yapılan pirinç ekmeği veya glutensiz mısır unu ile yapılan mısır ekmeği gibi. Bunun yanında glutensiz makarna, glutensiz pizza hamuru ve glutensiz kurabiye gibi tarifler de denenebilir.
Glutensiz tatlılar da çölyak hastalarının keyifle tüketebileceği alternatifler arasındadır. Glutensiz unlarla yapılan kekler, kurabiyeler ve pastalar çeşitli meyvelerle de zenginleştirilebilir. Özellikle hindistancevizi unu veya badem unu kullanarak yapılan tatlılar hem lezzetli hem de sağlıklı olabilir.
Çölyak hastalarının dikkat etmesi gereken bir diğer nokta ise hazır gıdaların içeriğidir. Birçok hazır gıda ürününde gluten bulunabilir. Bu nedenle çölyak hastalarının paketli ürünleri dikkatlice incelemesi ve üzerinde "gluten içermez" ibaresinin olduğundan emin olması önemlidir. Gerekirse doğal gıda mağazalarından veya online platformlardan gluten içermeyen ürünleri temin edebilirler.
Ayrıca çölyak hastalarına yönelik olarak özel olarak üretilen glutensiz ürünler de mevcuttur. Bunlar arasında glutensiz ekmekler, makarnalar, bisküviler ve diğer atıştırmalıklar bulunmaktadır. Bu ürünler genellikle özel ambalajlarında satılır ve çölyak hastalarının rahatlıkla tüketebilecekleri şekilde formüle edilmiştir.
Çölyak hastalarının günlük beslenmelerinde lifli gıdalara da yer vermeleri önemlidir. Lifli gıdalar sindirim sistemini düzenleyerek bağırsak sağlığını korur ve tokluk hissi sağlar. Lif açısından zengin olan sebzeler, meyveler, baklagiller ve tam tahıl ürünleri bu konuda yardımcı olabilir.
Glutensiz beslenme sadece çölyak hastalarına değil aynı zamanda hassas bağırsak sendromu yaşayan kişilere de uygun olabilir. Hassas bağırsak sendromu olan kişilerde gluten intoleransına benzer semptomlar görülür ve bu nedenle gluten içeren yiyeceklerden kaçınmak önemlidir.
15.12.2024 10:00 tarihinde Ebru Taşkın tarafından yazıldı.