Beslenme alışkanlıklarımızın ruhsal sağlık üzerindeki etkisi hakkında birçok araştırma yapılmıştır. Yapılan çalışmalarda, beslenme alışkanlıklarının ruh halimiz, stres düzeyimiz ve mental sağlığımız üzerinde önemli bir rol oynadığı ortaya çıkmıştır. Doğru beslenme, vücudumuzun ihtiyaç duyduğu besinleri almasını sağlayarak hem fiziksel hem de ruhsal sağlığımızı olumlu yönde etkileyebilir.
Besinlerin ruh halimizi etkilemesinin birkaç nedeni vardır. Öncelikle, beyin fonksiyonlarımızın düzgün çalışması için gerekli olan besinleri almak önemlidir. Beynimiz, enerji üretmek için glikoz gibi karbonhidratlara ihtiyaç duyar. Aynı zamanda omega-3 yağ asitleri gibi bazı yağlar da beyin fonksiyonlarını destekleyebilir. Eğer yeterli miktarda bu besinleri almazsak, beyin fonksiyonlarımız etkilenebilir ve ruh halimizde değişiklikler gözlemleyebiliriz.
Ayrıca, bazı besinler serotonin gibi mutluluk hormonlarının salgılanmasını artırabilir. Özellikle karbonhidratlar, serotonin seviyelerini artırabilir ve dolayısıyla ruh halimizi iyileştirebilirler. Bu yüzden bazen karbonhidrat açısından zengin yiyecekler tüketmek depresyon gibi durumlarda bize geçici bir rahatlama sağlayabilir.
Beslenme alışkanlıklarımız aynı zamanda stres seviyemizi de etkileyebilir. Stresli durumlarda, bazı insanların daha fazla ya da daha az yemek yeme eğilimi vardır. Stres altında olduğumuzda, kortizol gibi bir stres hormonu salgılanır ve iştahımızı etkileyebilir. Kimi insanlar bu durumda daha fazla yemek yerken kimi insanlar ise iştah kaybı yaşayabilir. Bu nedenle stresli dönemlerde dengeli ve düzenli beslenmeye özen göstermek önemlidir.
Araştırmalar ayrıca sağlıksız beslenmenin depresyon riskini artırabileceğini göstermiştir. Fast food, işlenmiş gıdalar ve şekerli içecekler gibi sağlıksız gıdaların tüketimi depresyon riskini artırabilir. Bunun yanında, düşük folat (B9 vitamini) seviyelerinin de depresyon ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Folat açısından zengin gıdalar tüketmek, depresyon riskini azaltmada yardımcı olabilir.
Beslenme alışkanlıklarımızın ruhsal sağlık üzerindeki etkisini anlamak için yapılan bir başka çalışma ise probiyotiklerle ilgilidir. Probiyotikler bağırsak florasını iyileştirerek bağışıklık sistemimizi güçlendirebilir ve beyin fonksiyonları üzerinde olumlu etkilere sahip olabilir. Bağırsak florasının düzgün çalışması, serotonin gibi mutluluk hormonlarının üretilmesine yardımcı olabilir.
Sağlıklı bir diyet izlemenin ruh halimizi nasıl etkilediğiyle ilgili daha fazla bilgi edinmek amacıyla yapılan araştırmalar devam etmektedir. Ancak mevcut kanıtlar doğru beslenmenin ruhsal sağlık üzerinde olumlu bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir.
Bu noktada, doğru beslenme için nelere dikkat etmemiz gerektiği önem kazanmaktadır. Denge ve çeşitlilik en temel prensiplerdir. Farklı vitamin ve mineralleri içeren çeşitli gıdalar tüketmek vücudumuzun ihtiyaç duyduğu besinleri almasını sağlayacaktır. Aynı zamanda işlenmiş gıdalardan uzak durmak ve taze, doğal gıdalar tercih etmek önemlidir.
Genel olarak, beslenme alışkanlıklarımızın ruhsal sağlık üzerinde önemli bir etkisi olduğunu söyleyebiliriz. Doğru beslenme vücudumuzun enerji düzeyini artırarak genel zindeliği destekleyebilirken aynı zamanda beyin fonksiyonlarını da iyileştirerek mental sağlığı pozitif yönde etkileyebilir. Bu nedenle dengeli ve sağlıklı bir diyet izlemek herkes için önemlidir.
Kaynaklar:
- Gómez-Pinilla F., "Brain foods: the effects of nutrients on brain function", Nature Reviews Neuroscience (2008)
- Jacka F.N., "Nutritional psychiatry: Where to next?", EBioMedicine (2017)
- Sarris J., "Nutritional medicine as mainstream in psychiatry", The Lancet Psychiatry (2015)
- Opie R.S., "The impact of whole-of-diet interventions on depression and anxiety: a systematic review of randomised controlled trials", Public Health Nutrition (2015)
03.03.2024 09:26 tarihinde Gamze Öztürk tarafından yazıldı.