Son yıllarda, vegan ve vejetaryen diyetleri popülaritesini arttırmış durumda. Hem sağlık hem de çevresel nedenlerle tercih edilen bu diyetler, hayvansal ürün tüketimini sınırlayan veya tamamen ortadan kaldıran bir yaşam tarzını benimsemektedir. Ancak, bu diyetler hakkında birçok yanlış bilgi mevcut olup, bu bilgilerin doğruluğu ve güvenilirliği sorgulanmalıdır. Bu yazıda, vegan ve vejetaryen diyetleri ile ilgili doğru bilinen yanlışları ele alarak, bu konuda aydınlatıcı bir yol haritası sunmayı amaçlamaktayız.
1. Vegan ve vejetaryen diyetleri yetersiz beslenmeye neden olur.
Birçok kişi, hayvansal gıdaların tüketiminden vazgeçildiğinde, vücudun ihtiyaç duyduğu besinleri almanın zorlaşacağını düşünmektedir. Ancak, doğru planlama yapıldığında vegan veya vejetaryen bir diyet, tüm besin gereksinimlerini karşılayabilecek şekilde düzenlenebilir. Örneğin, et yerine bitkisel protein kaynakları (fasulye, mercimek gibi), süt ürünleri yerine bitkisel sütler (badem sütü, soya sütü gibi) kullanılabilir. Ayrıca, çeşitli sebzelerden alınan vitaminler ve mineraller de yeterli beslenme için önemlidir.
2. Protein eksikliği yaşanır.
Protein genellikle etten elde edilirken, bitkisel kaynaklardan da yeterli miktarda protein almak mümkündür. Nuts.com'un belirttiği gibi; "Mercimek, fasulye ve nohut gibi baklagiller protein açısından zengin kaynaklardır." Ayrıca quinoa, tofu ve tempeh gibi bitkisel besinler de protein açısından zengindir. Vegan veya vejetaryen bir diyetle dengeli bir şekilde protein almak mümkündür.
3. Kalsiyum eksikliği oluşur.
Süt ürünleri genellikle kalsiyum kaynağı olarak düşünülür ancak vegan veya vejetaryen bir diyetle de kalsiyum ihtiyacını karşılamak mümkündür. Ispanak, brokoli, badem sütü gibi bitkisel kaynaklar kalsiyum içermektedir. Ayrıca bazı tahıl ürünleri ve soya ürünleri de kalsiyum açısından zengindir.
4. Demir eksikliği yaşanır.
Et genellikle demir kaynağı olarak düşünülse de demiri bitkilerden de almak mümkündür. Ispanak, mercimek, nohut gibi bitkisel kaynaklar demir açısından zengindir. Özellikle C vitamini içeren besinlerle tüketildiğinde demir emilimi artar.
5. B12 vitamini eksikliği oluşur.
B12 vitamini hayvansal ürünlerde bulunan bir vitamindir. Bu yüzden vegan veya tamamen bitkisel bir diyet uygulayan kişilerde B12 vitamini eksikliği görülme riski vardır. Ancak bu eksiklik takviye edilebilir ya da B12 vitamini içeren gıdalar tüketilebilir.
6. Vegan veya vejetaryen diyetler pahalıdır.
Bazı insanlar vegan veya vejetaryen diyetlere geçmenin maliyetli olduğunu düşünebilir ancak doğru planlama yapıldığında bu diyetler her bütçeye uygun hale gelebilir. Sezonunda yetişen meyve sebzeleri tüketmek, baklagilleri tercih etmek ekonomik bir seçenek olabilir.
7. Sadece salata yenilerek sağlıklı kalınabilir.
Vegan ya da vejetaryen diyet uygulayan kişilerin sadece salata yediği düşünülse de aslında bu diyet çok çeşitli yiyecekler içermektedir. Tahıl ürünleri (pirinç, makarna vb.), baklagiller (mercimek, nohut vb.), sebzeler (brokoli, ıspanak vb.) gibi pek çok farklı besin grubu bu diyette yer almaktadır.
8. Hayvansal ürün kullanmadan lezzetli yemek yapmak mümkün değildir.
Hayvansal ürünlerin tat verdiği düşüncesiyle vegan veya vejetaryen yemeklerin lezzetsiz olduğu düşünülür ancak bu tamamen yanlıştır. Bitki bazlı yiyeceklerle lezzetli yemekler yapmak mümkündür; örneğin tofuyla hazırlanan farklı tarifler veya farklı baharatlarla tatlandırılan sebzelerle nefis yemekler hazırlanabilir.
9. Çocuklar için uygun değildir.
Vegan veya vejetaryen bir diyet aynı zamanda çocukların sağlıklı büyümelerine katkıda bulunabilir ancak çocukların ihtiyaç duyduğu besin öğelerinin alınması konusunda daha dikkatli olunması gerekmektedir. Doktor kontrolünde uygulanacak uygun planlama ile çocukların sağlıkla büyümeleri mümkündür.
10. Vegan ya da vejetaryen olmanın tek nedeni hayvan haklarıdır.
Vegan ya da vejetaryen olmanın temel nedeni hayvan hakları olsa da sağlık nedenleri de önemlidir. Araştırmalar göstermektedir ki vegan ya da vejetaryen bir yaşam tarzının kalp hastalığı riskini azalttığına dair kanıtlar vardır.
14.04.2024 23:39 tarihinde Murat Muhammed Erol tarafından yazıldı.