Son yıllarda sağlıklı yaşam ve beslenme trendleri ön plana çıkmış, bu da birçok insanın şeker tüketimini azaltma ihtiyacını doğurmuştur. Şekerin bazı zararları olduğu bilinirken, alternatif olarak sunulan şekersiz tatlandırıcılar da popülerlik kazanmıştır. Peki, şekersiz tatlandırıcılar gerçekten güvenli midir? Bu konuda yapılan araştırmalar ne diyor?
Şekersiz tatlandırıcılar, şekerin yerine kullanılan ve düşük kalori içeren maddelerdir. Yapay tatlandırıcılar ve doğal tatlandırıcılar olmak üzere iki farklı gruba ayrılırlar. Yapay tatlandırıcılar genellikle laboratuvar koşullarında üretilen kimyasal maddelerdir. Aspartam, sakarin, sukraloz gibi yapay tatlandırıcılar bilinen örnekleridir. Doğal tatlandırıcılar ise bitkilerden elde edilen ve daha az işlenmiş olan maddelerdir. Stevia, eritritol gibi doğal tatlandırıcılar örnek verilebilir.
Bazı insanlar yapay tatlandırıcılara karşı endişe duyar ve bunların uzun vadede sağlık sorunlarına yol açabileceğini düşünürler. Ancak, sağlık otoriteleri (Dünya Sağlık Örgütü, Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi vb.) bu endişelerin temelsiz olduğunu belirtmektedir. Çünkü uzun yıllardır yapılan araştırmalar, yapay tatlandırıcıların insan sağlığı üzerinde olumsuz bir etkisinin olmadığını göstermektedir.
Yapay tatlandırıcılardan en çok tartışılanlardan biri aspartamdır. Aspartamın kansere yol açtığı iddiaları ortaya atılmış olsa da bu iddialar bilimsel olarak kanıtlanmamıştır. Uzun süreli araştırmalar sonucunda aspartamın güvenli olduğu sonucuna varılmıştır.
Sakarin ise ilk kez 1970'lerde kanserojen olduğu iddialarıyla gündeme gelmiştir. Ancak daha sonraki çalışmalarda bu iddiaların yanlış olduğu ortaya çıkmıştır. Sakarin hala birçok ülkede kullanılmakta ve kabul edilmektedir.
Sukraloz ise doğal bir şeker olan sukrozanın klor ile değiştirilerek elde edilir. Sukraloz da yapılan araştırmalar sonucunda güvenli olduğu kanıtlanmış bir tatlandırıcıdır.
Doğal tatlandırıcılar ise genellikle bitkilerden elde edildiği için daha sağlıklı olarak kabul edilirler. Ancak bazı doğal tatlandırıcıların da yan etkileri olabilir. Örneğin stevia bitkisinden elde edilen steviosid maddesi bazı insanlarda sindirim sorunlarına yol açabilir.
Eritritol ise şeker alkollerinden biridir ve glikoz gibi metabolize olur ancak vücutta tamamen emilmez. Bu nedenle eritritol düşük kalorili bir alternatif olarak tercih edilirken aşırı tüketimi bazı kişilerde ishal gibi sorunlara yol açabilir.
Şekersiz tatlandırıcıların güvenli olduğunu söylesek de tabii ki herkesin bireysel tolerans seviyesi farklı olabilir ve bazı kişilerde yan etkilere neden olabilirler. Bu nedenle herhangi bir rahatsızlık hissederseniz mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
Şekersiz tatlandırıcılara olan talep giderek artarken pazarda sayısı da artan ürünler mevcuttur. Bu noktada dikkat edilmesi gereken nokta, kaliteli ve güvenilir markaların tercih edilmesidir. Ürün etiketlerini dikkatlice okuyarak içerikleri kontrol etmek önemlidir.
29.02.2024 17:13 tarihinde Seda Uzun tarafından yazıldı.