Günümüzde şeker tüketimi, pek çok insanın günlük yaşamının ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Tatlı yiyeceklerin cazibesi, şekerli içeceklerin serinletici etkisi ve şeker ilavesiyle yapılan birçok gıda ürünü, insanların tat alma duyusunu harekete geçirir ve zevk almasını sağlar. Ancak, fazla şeker tüketiminin vücudumuz üzerindeki olumsuz etkileri göz ardı edilmemelidir.
Şeker, glikoz ve fruktoz gibi basit şeker moleküllerinden oluşur. Glikoz, enerji kaynağı olarak hemen kullanılabilirken; fruktoz, karaciğerde metabolize edilir ve yağ olarak depolanır. Bu nedenle, fruktozun aşırı tüketimi obezite riskini artırabilir.
Birçok araştırma, aşırı şeker tüketiminin obezite ile doğrudan ilişkili olduğunu göstermektedir. Şekerli içecekler, atıştırmalıklar ve tatlılar gibi yüksek şeker içeren gıdaların düzenli tüketimi kilo alımına neden olabilir. Şeker, insülin direncine de katkıda bulunarak tip 2 diyabet riskini artırabilir.
Şekerin aşırı tüketiminin bir diğer olumsuz etkisi de kardiyovasküler hastalıkların riskini artırmasıdır. Fazla şeker tüketimi trigliserid seviyelerini yükseltebilir ve kan basıncını artırabilir. Ayrıca, yüksek kan şekeri seviyeleri arter duvarlarında hasara yol açarak damar sertliği (ateroskleroz) riskini artırabilir.
Bağışıklık sistemi üzerindeki etkileri de göz ardı edilemez. Şeker, bağışıklık sistemimizin işleyişini olumsuz yönde etkileyebilir ve enfeksiyonlara karşı direncimizi azaltabilir. Aşırı şeker tüketimi inflamasyona neden olabilir ve kronik hastalıkların ortaya çıkma riskini artırabilir.
Ayrıca, diş sağlığı üzerinde de önemli etkilere sahiptir. Şekerli gıdaların ve içeceklerin düzenli tüketimi diş çürüklerine yol açabilir. Şeker bakterilerin beslenmesine olanak sağlar ve asit üretimine neden olarak diş minesinin zarar görmesine yol açar.
Şeker tüketimini azaltmak için yapabileceğimiz bazı adımlar bulunmaktadır:
1. Etiketleri okuyun: Satın aldığınız gıdaların içeriğini kontrol edin ve yüksek şeker içeren ürünleri tercih etmekten kaçının. İçeceklerdeki sakkaroz veya mısır şurubu gibi eklenmiş şekerleri belirten ifadeler dikkatlice incelenmelidir.
2. Doğal tatlandırıcıları tercih edin: Şekeri azaltmak için doğal tatlandırıcılar kullanabilirsiniz. Stevia veya bal gibi doğal tatlandırıcılar daha sağlıklı bir seçenek olabilir.
3. Ev yapımı tatlıları tercih edin: Evde kendi tatlılarınızı hazırlayarak şeker miktarını kontrol altında tutabilirsiniz. Meyve püreleri veya doğal meyve sularından yapılan tatlılar daha az şeker içerebilir.
4. Şekersiz içecekler tercih edin: Gazlı içecekler yerine su, bitki çayları veya şekersiz içecekleri tercih edebilirsiniz.
5. Daha fazla lif tüketin: Lifli gıdalar tokluk hissi vererek daha az atıştırma ihtiyacına yol açar. Sebzeler, meyveler ve tam tahıl ürünleri gibi lif açısından zengin besinleri daha fazla tüketmeye özen gösterin.
30.10.2023 07:00 tarihinde Onur Aslan tarafından yazıldı.