Bitkisel bazlı diyet son yıllarda sağlık bilincinin artmasıyla birlikte popülerlik kazanan bir beslenme şeklidir. Bu diyette hayvansal ürünler yerine bitkisel kaynaklı gıdalar tercih edilir ve genellikle et, süt ürünleri ve yumurta gibi hayvansal proteinlerden kaçınılır. Birçok insan bu diyeti kilo vermek veya daha sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek amacıyla uygulamaktadır. Ancak, son zamanlarda yapılan araştırmalar bitkisel bazlı diyetin kanser riskini azaltmada da etkili olabileceğini göstermektedir.
Kanser, dünya genelinde ölüm nedenlerinin başında gelen bir hastalıktır ve çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. Sigara içme, alkol tüketimi, obezite, hareketsiz yaşam tarzı ve yanlış beslenme gibi faktörler kanser riskini artırabilir. Özellikle sağlıksız beslenme alışkanlıkları kansere yol açabilen etkileri olan maddelerin tüketimini artırabilir.
Bitkisel bazlı diyetin kanser riskini azalttığına dair kanıtlar giderek artmaktadır. Bu diyette özellikle meyve, sebze, tam tahıl ürünleri, baklagiller, kuruyemişler ve tohumlar gibi bitkisel kaynaklı gıdalar ön plandadır. Bu gıdaların içerdikleri antioksidanlar, lifler, vitaminler ve mineraller kanser riskini azaltmada önemli bir rol oynayabilir.
Antioksidanlar, hücrelere zarar veren serbest radikallerle savaşarak kanser riskini azaltabilir. Meyve ve sebzelerde bulunan C vitamini, E vitamini ve beta-karoten gibi antioksidanlar bağışıklık sistemini güçlendirerek kansere karşı koruyucu etki gösterebilir. Ayrıca bu yiyeceklerde bulunan fitokimyasallar da kanser hücrelerinin büyümesini engelleyebilir.
Lifli gıdaların tüketimi de kanser riskini azaltmada önemli bir faktördür. Lifli gıdalar bağırsak hareketliliğini artırarak kolon kanseri riskini azaltabilir. Ayrıca lifli besinler tokluk hissi vererek obezite riskini de azaltabilir. Tam tahıl ürünleri ve baklagiller gibi bitkisel kaynaklı gıdalarda bol miktarda lif bulunur.
Bitkisel bazlı diyet aynı zamanda doymuş yağların tüketimini azaltarak kalp-damar hastalıkları riskinin azalmasına da yardımcı olabilir. Kalp-damar hastalıkları ile kanser arasında da bir ilişki olduğu düşünülmektedir. Dolayısıyla bitkisel bazlı diyet hem kalp sağlığı hem de kanser riski açısından faydalı olabilir.
Daha spesifik olarak bazı çalışmalar bitkisel bazlı diyetin meme kanseri riski üzerinde olumlu etkilere sahip olabileceğini göstermektedir. Soya fasulyesi gibi bitkilerde bulunan izoflavonlar östrojen benzeri etkiye sahiptir ve meme kanseri riskini azaltıcı etkilere sahip olabilir.
Ancak unutulmaması gereken nokta, tek başına beslenmenin kanseri önlemede yeterli olmadığıdır. Sağlıklı bir yaşam tarzının parçası olarak düzenli egzersiz yapmak, sigara içmemek ve alkol tüketimini sınırlamak da önemlidir.
18.12.2023 10:13 tarihinde Mehmet Kayacı tarafından yazıldı.