Paleo diyeti, son yıllarda popülerliği artan ve tarih öncesi beslenme tarzına geri dönüşü temsil eden bir beslenme yaklaşımıdır. İnsanların modern hayatın getirdiği sağlık sorunlarından kaçınmak için atalarının beslenme alışkanlıklarına geri dönmesini savunur. Bu diyet, vahşi doğada yaşayan avcı-toplayıcı toplulukların beslenme alışkanlıklarını model almaktadır.
Paleolitik dönem, insanlık tarihindeki en eski dönemlerden biridir. Bu dönemde insanlar tarımı keşfetmeden önce avcılık ve toplayıcılık yaparak hayatta kalmaktaydı. Paleo diyeti, bu dönemdeki insanların beslenme alışkanlıklarını takip ederek modern zamanlarda da uygulanabilen bir diyet planı sunmaktadır.
Paleo diyetinin temel prensibi, işlenmiş gıdalardan kaçınmak ve doğal, tam yiyeceklerle beslenmektir. Bu diyetin ana bileşenleri arasında et, balık, yumurta, sebze, meyve, kuruyemiş ve tohumlar yer almaktadır. Tahıl ürünleri, şeker ve işlenmiş yağlar ise paleo diyetinde sınırlı olarak tüketilen veya tamamen kaçınılan gıdalardır.
Bu diyetin savunucularına göre, vahşi doğada yaşayan atalarımızın beslenme alışkanlıkları daha sağlıklı bir yaşam tarzına yol açmaktadır. Paleo diyeti ile sindirim sistemi düzenlenebilir, kilo kontrolü sağlanabilir ve enerji seviyesi arttırılabilir. Ayrıca bu diyete uyum sağlandığında inflamasyon (iltihap) riski azalırken bağışıklık sistemi güçlenebilir.
Paleo diyetinin bir başka avantajı da glisemik indeksi düşük olan yiyecekleri tercih etmesidir. Glisemik indeks, karbonhidrat içeren gıdaların kan şekerini nasıl etkilediğini ölçen bir değerdir. Paleo diyetindeki yiyecekler genellikle düşük glisemik indeksli olduğu için kan şekerinin ani yükselmesini engeller ve uzun süre tokluk hissi sağlar.
Ancak paleo diyetinin eleştirileri de bulunmaktadır. Bazı uzmanlar, bu diyette bazal metabolizma hızının düşebileceğini ve vitamin-mineral eksikliklerine neden olabileceğini belirtmektedir. Ayrıca tahıl ürünleri gibi önemli besin kaynaklarının tamamen ortadan kaldırılması bazı vitamin ve mineral eksikliklerine yol açabilir.
Ayrıca paleo diyetinin uygulanması zor olabilir çünkü günümüzde hazır paketlenmiş gıdalar daha yaygındır ve bu diyete uygun olmayabilir. Ayrıca et ürünlerinin aşırı tüketimi de sağlık sorunlarına yol açabilir. Özellikle kırmızı etin aşırı tüketimi kalp hastalığı riskini arttırabilir.
Paleo diyetinin uygulanmasında dikkat edilmesi gereken noktalardan biri de bireysel ihtiyaçlara uygun olarak uyarlanmasıdır. Her bireyin metabolizması farklı olduğu için herkesin aynı şekilde beslenmesi mümkün olmayabilir. Özellikle hamilelik veya emzirme döneminde olan kadınlar veya kronik hastalığı olan kişilerin doktorlarıyla konuşarak bu diyete geçiş yapmaları önemlidir.
24.02.2024 15:39 tarihinde Sevgi Özgül Kartal tarafından yazıldı.