Paleo diyeti, son yıllarda popüler hale gelen bir beslenme biçimidir. İnsanların sağlıklı ve doğal beslenme alışkanlıklarına geri dönmesini hedefleyen Paleo diyeti, avcı-toplayıcı döneme dayanan bir beslenme modelidir. Bu diyetin temel prensibi, işlenmiş gıdalardan uzak durarak, vücudun ihtiyaç duyduğu besinleri doğal ve taze kaynaklardan elde etmektir. Peki, Paleo diyeti nedir, nasıl uygulanır? Faydalı mıdır?
Paleo diyetinin temel fikri, modern tarım devrimiyle birlikte ortaya çıkan işlenmiş gıdaların insan sağlığına zarar verebileceği düşüncesidir. Bu nedenle Paleo diyeti, işlenmiş gıdaları tamamen ortadan kaldırarak, insanoğlunun binlerce yıl boyunca tükettiği doğal ve organik besinlere geri dönme amacını taşır.
Paleo diyetinde tüketilebilen besinler arasında et, balık, yumurta, sebze, meyve, kabuklu yemişler ve sağlıklı yağlar bulunurken; buzdolabında saklanması gereken işlenmiş ürünlerden ise uzak durulur. Bu diyetin savunucularına göre işlenmiş gıdaların içeriğindeki yapay tatlandırıcılar, koruyucu maddeler ve katkı maddeleri insan sağlığına zarar verebilir ve genetik olarak uyumlu olmayan bileşenler içerebilir.
Paleo diyetinin uygulanmasında dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunmaktadır. Öncelikle, organik ve doğal ürünleri tercih etmek önemlidir. Hormonlu veya antibiyotikli hayvan ürünleri yerine serbest dolaşan veya otlaklarda yetişen hayvanların etleri tüketilmelidir. Ayrıca sebzelerin de organik olarak yetiştiği yerlerden satın alınması önerilir.
Bir başka önemli nokta da işlenmemiş ve doğal yağların tercih edilmesidir. Zeytinyağı, hindistan cevizi yağı ve avokado gibi sağlıklı yağlar paleo diyetinde sıkça kullanılırken; margarin gibi trans yağlar tamamen ortadan kaldırılır.
Paleo diyetinin avantajlarından biri de kan şekerini dengelemesi ve insülin direncini azaltmasıdır. İşlenmiş gıdalardaki şeker miktarının fazla olması kan şekerinde ani yükselmelere neden olabilirken; paleo diyetinde tüketilen doğal şekerler kan şekerini daha istikrarlı bir şekilde düzenler.
Diyabet hastalarının da tercih edebileceği paleo diyeti aynı zamanda kilo kontrolünde de yardımcı olabilir. İşlenmiş gıdalardaki bol karbonhidrat içeriği kilo alımına neden olabilirken; paleo diyetinde tüketilen proteinler ve sağlıklı yağlar tokluk hissini artırarak kilo verimi sağlayabilir.
Paleo diyetinin bazı dezavantajları da bulunmaktadır. Öncelikle bu diyete uyum sağlamak zaman alabilir ve yaşam tarzında büyük değişiklikler gerektirebilir. Ayrıca süt ürünleri paleo diyetinin dışında tutulduğu için kalsiyum eksikliği riski bulunmaktadır. Bunun için kalsiyum açısından zengin sebzelerin tüketilmesi önerilmektedir.
Yine de her beslenme modelinde olduğu gibi paleo diyetinin de kişiye özel uygunluğu tartışmalı bir konudur. Her bireyin metabolizması farklı olduğu için bazen herkes için uygun olan bir beslenme şekli herkes için aynı sonuçları vermeyebilir.
01.11.2023 13:00 tarihinde Rüya Yıldırım tarafından yazıldı.