Paleo diyeti, son yıllarda popüler olan ve insanların sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek için tarih boyunca neler yediğiyle geri dönüş yapan bir beslenme şeklidir. Paleo diyeti, "Taş Devri Diyeti" olarak da bilinir çünkü bu beslenme şekli, insanların avcılık ve toplayıcılık dönemindeki beslenme alışkanlıklarına geri dönmeyi amaçlar. Peki, Paleo diyetinin temel prensipleri nelerdir ve insanların tarih boyunca ne tür yiyecekler tükettiğiyle nasıl bağlantılıdır?
İnsanlar binlerce yıl boyunca avcı-toplayıcı toplumlar halinde yaşamışlardır. Bu dönemde insanlar, avlanarak et elde etmiş, bitki ve meyveleri toplayarak beslenmişlerdir. Tarım devrimi ile birlikte ise insanların beslenme alışkanlıkları değişmeye başlamıştır. Tahılların, süt ürünlerinin ve işlenmiş gıdaların tüketimi artmıştır.
Paleo diyeti, insanların tarım öncesi dönemdeki beslenme şekline geri dönmesini hedefler. Bu diyetin temel prensipleri şunlardır:
1. Doğal ve işlenmemiş gıdalar tüketmek: Paleo diyetinde işlenmiş gıdaların tüketimi kısıtlanır veya tamamen ortadan kaldırılır. Bunun yerine doğal ve organik gıdalar tercih edilir. Et, balık, sebze, meyve, kabuklu yemişler gibi doğal kaynaklardan elde edilen besinler tercih edilir.
2. Gluten içermeyen tahıllar: Paleo diyetinde buğday gibi gluten içeren tahılların tüketimi sınırlanır. Bunun yerine glütensiz tahıllar olan pirinç, mısır ve amarant gibi seçenekler tercih edilir.
3. Şekerden uzak durmak: Raffine şekerin tüketimi sınırlanır veya tamamen ortadan kaldırılır. Bunun yerine doğal tatlandırıcılar olan bal, pekmez veya hindistan cevizi şekeri gibi seçenekler tercih edilir.
4. Süt ürünleri: Paleo diyetinde süt ürünleri de sınırlı olarak tüketilir veya tamamen ortadan kaldırılır. Bunun sebebi, bazı insanların laktoza intoleransı olmasıdır.
5. Yağlı ve proteinli yiyecekler: Paleo diyetinde yağlı etler, yumurta, balık gibi proteinli yiyecekler tercih edilir. Bu yiyecekler doygunluk hissi sağlayarak açlık süresini uzatır.
Paleo diyetinin ardındaki felsefe, modern tarım yöntemleriyle yetiştirilen gıdaların vücudumuza uygun olmadığına inanmaktadır. Modern tarım yöntemleriyle yetişen gıdalarda genetik modifikasyonlar, hormonlar ve kimyasallar kullanılabilirken, paleolitik dönemdeki gıdaların daha saf olduğu düşünülür.
Peki insanların tarih boyunca neler yediğiyle nasıl bir bağlantısı vardır? İnsanlar avcılık ve toplayıcılık döneminde çeşitli yiyecek kaynaklarına sahipti. Et elde etmek için avlanma yaparlarken bitki ve meyveleri de topluyorlardı. İnsanlar çeşitli meyvelerle besleniyor ve yanlarında taşıdıkları aletlerle hayvanları avlayarak et ihtiyaçlarını karşılıyorlardı.
Bu dönemde insanların besin alışkanlıkları oldukça çeşitliydi ve her bölgenin iklim koşullarına göre değişiyordu. Örneğin soğuk iklim bölgelerinde insanlar daha çok et tüketirken tropikal bölgelerde ise daha çok meyve ve bitki bazlı besinlere yöneliyorlardı.
Paleo diyeti bu esasları göz önünde bulundurarak kişiye özel bir beslenme programı sunmaktadır. Her bireyin metabolizması farklı olduğu için paleo diyetinde herkesin ihtiyacına göre farklı öneriler sunulabilir.
Paleo diyetinin faydalarından biri kilo vermede yardımcı olabilmesidir. Doğal ve işlenmemiş gıdalarla beslenmek sindirim sisteminin daha iyi çalışmasını sağlayarak kilo kaybını destekleyebilir.
Ayrıca paleo diyetinin insülin direncini azaltabileceği de belirtilmektedir. Refined şeker ve karbonhidrat açısından zengin gıdalardan uzak durulduğunda kan şekerinin kontrol altında tutulması kolaylaşabilir.
07.03.2024 16:52 tarihinde Aslıhan Tekin tarafından yazıldı.