Son yıllarda sağlıklı bir yaşam tarzı ve kilo verme yöntemi olarak popüler hale gelen Paleo diyeti, insanların evrimsel geçmişine dayanan bir yaklaşımdır. İnsanların binlerce yıl boyunca nasıl beslendikleri ve vücutlarının hangi yiyecekleri sindirmek için adapte olduğu düşünülerek oluşturulan bu diyet, modern çağda yaşanan obezite, diyabet ve kalp hastalıkları gibi sorunları çözmeyi hedeflemektedir.
Paleo diyetinin temel felsefesi, avcı-toplayıcı dönemdeki atalarımızın beslenme alışkanlıklarına geri dönerek daha sağlıklı bir yaşam sürmektir. Bu dönemde insanlar, avlanarak veya toplayarak elde ettikleri doğal ve işlenmemiş yiyeceklerle beslenmekteydi. Et, balık, sebze, meyve, kabuklu yemişler gibi protein ve lif açısından zengin besinler tüketiliyor; tahıllar, şeker ve işlenmiş gıdalar ise hayatlarında yer almıyordu.
Paleo diyeti, modern tarım devriminden sonra ortaya çıkan buğday, mısır ve pirinç gibi tahılların insan vücudu tarafından tam olarak sindirilemediği tezi üzerine kuruludur. Buğday gluten içerdiği için birçok insanda sindirim sorunlarına yol açabilirken; mısır ve pirinç de yüksek glisemik indeksleri nedeniyle kan şekerinde ani yükselmelere sebep olabilmektedir. Paleo diyetinde bu nedenle tahılların yanı sıra süt ürünleri, şeker, tuzlu atıştırmalıklar, işlenmiş yağlar ve alkollü içecekler gibi modern zamanların zararlı gıdalarından da uzak durulması önerilir.
Paleo diyetinin en önemli özelliklerinden biri de protein ağırlıklı bir beslenmeyi teşvik etmesidir. Protein açısından zengin olan et, balık ve yumurta gibi besinlerin tüketimiyle kas yapısı güçlendirilirken; karbonhidrat alımının azaltılmasıyla da vücut yağ oranının düşmesi hedeflenir. Ayrıca Paleo diyetinde antioksidan açısından zengin olan sebzeler ve meyveler de önemli bir yer tutar. Bu besinler vücudu serbest radikallerden koruyarak kanser gibi hastalıklara karşı koruyucu etki sağlar.
Paleo diyetinin sağladığı faydalar arasında kilo verme, enerji artışı, kan şekeri kontrolü ve kalp sağlığı iyileştirmesi sayılabilir. Araştırmalar, Paleo diyetini uygulayan kişilerin genellikle kilo verdiklerini ve bel çevrelerinin azaldığını göstermektedir. Ayrıca düşük karbonhidrat alımının insülin direncini azaltarak kan şekeri kontrolünü sağladığı da bilinen bir gerçektir. Tüm bunlar ise diyabet riskini azaltırken kalp hastalıklarıyla mücadeleye yardımcı olur.
Ancak Paleo diyetinin bazı eleştirileri de bulunmaktadır. Öncelikle bu diyetin pahalılığı gösterilmektedir. Doğal ve organik yiyeceklere yönelme gerekliliği nedeniyle bütçeyi zorlayabileceği ifade edilmektedir. Ayrıca tahıl ürünlerinin tamamen kesilmesiyle lif alımının azalabileceği ve bağırsak sağlığına olumsuz etkiler yapabileceği düşünülmektedir.
07.08.2024 09:00 tarihinde Zehra Koç tarafından yazıldı.