Nişasta bazlı şekerler (NBS), son yıllarda beslenme dünyasında tartışmalı bir konu haline gelmiştir. Pek çok insanın günlük yaşamlarında tükettiği gıdalarda bulunan bu şekerler, sağlık üzerinde pek çok olumsuz etkiye sahip olabilir. Bu makalede, nişasta bazlı şekerlerin zararları ve hangi gıdalarda bulundukları hakkında daha fazla bilgi edineceksiniz.
Nişasta bazlı şekerler, mısır veya patates gibi bitkilerden elde edilen nişastaların işlenmesiyle üretilir. Bu süreçte nişasta, daha küçük moleküller olan glukoz ve fruktoz gibi karbonhidratlara parçalanır. Elde edilen karbonhidratlar daha sonra gıdalara tatlandırıcı olarak eklenir.
Bu şekerler, özellikle bazı hazır gıdalarda yaygın olarak kullanılır. İçecekler, atıştırmalıklar, tatlılar ve çeşitli diğer gıdaların birçoğunda nişasta bazlı şekerler bulunabilir. Bununla birlikte, genellikle "yüksek fruktozlu mısır şurubu" adıyla da bilinen fruktozlu mısır şurubu en yaygın kullanılan NBS türüdür.
Nişasta bazlı şekerlerin zararlarına geçmeden önce, bu şekerlerin nasıl metabolize edildiğini anlamak önemlidir. Normal şekilde alınan şekerler, kana emilerek enerji kaynağı olarak kullanılır veya karaciğerde depolanır. Ancak NBS'ler farklıdır.
Nişasta bazlı şekerlerin zararlarından biri, vücudun bunları doğru şekilde metabolize edememesidir. Yapılan araştırmalar, NBS'leri tüketen kişilerin vücutlarının normal şekilde metabolize ettiği kadar glukoz üretmediğini göstermektedir. Bu durumda fazladan miktarda fruktoz karaciğerde depolanır ve trigliseritlere dönüşebilir.
Trigliseritlerin artması obezite riskini artırabilir ve kalp hastalığı gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Ayrıca NBS'lerin tüketimi diyabet riskini de artırabilir. Çünkü fruktoz, insülin direncine neden olabilir ve kan şekeri seviyelerinin düzenlenmesini zorlaştırabilir.
Bunun yanında, nişasta bazlı şekerlerin aşırı tüketimi obeziteye yol açabilir. Çünkü bu şekerler enerji yoğunluğu yüksek olup doygunluk hissi vermezler. Birçok insan bu gıdaları aşırı tüketerek daha fazla kalori alabilir ve kilo almaya eğilimli olabilir.
Araştırmalar ayrıca NBS'leri tüketen kişilerde bağırsak sağlığının da etkilenebileceğini göstermektedir. Fruktozlu mısır şurubu gibi bazı NBS'ler bağırsak bakterilerinin dengesini bozarak sindirim sistemine zarar verebilir.
Peki hangi gıdalarda nişasta bazlı şekerler bulunur? Öncelikle paketli içecekleri düşünün; gazlı içecekler, meyve suları ve enerji içecekleri genellikle NBS içerir. Tatlandırıcılık için kullanılırlar ve genellikle yüksek miktarda fruktoz içerirler.
Ayrıca tatlılar ve çikolatalar gibi atıştırmalıklarda da NBS bulunabilir. İncelemek istediğiniz bir paketli atıştırmalığın etiketini kontrol ederek ne kadar NBS içerdiğini görebilirsiniz.
Hazır yiyeceklerden bahsederken fast food restoranlarını da unutmamak gerekiyor. Burger restoranlarında sunulan pek çok sos ve ketçap gibi ürünlerde de NBS bulunur.
Son olarak, unutulmaması gereken nokta ise NBS'leri tamamen ortadan kaldırmak yerine dikkatli bir şekilde tüketmek gerektiğidir. Sağlıklı bir beslenme planının parçası olmamalarına rağmen tamamen kaçınılmaz değillerdir.
Özetlemek gerekirse; nişasta bazlı şekerler (NBS) sağlık üzerinde pek çok olumsuz etkiye sahip olabilir. Bu şekerleri içeren gıdaların aşırı tüketimi obezite ve diyabet riskini artırabilir, trigliserit seviyelerinin yükselmesine neden olabilir ve bağırsak sağlığını etkileyebilir.
Nişasta bazlı şekerleri içeren gıdalar arasında paketli içecekler, tatlılar, çikolatalar ve fast food restoranlarında sunulan soslar bulunur. Ancak bu şekerleri tamamen ortadan kaldırmak yerine dikkatli bir şekilde tüketmek önemlidir.
Sağlık açısından en iyisi doğal olarak meyve ve sebzelerden alınan doğal şekeri tercih etmek ve işlenmiş gıdaların tüketimini sınırlamaktır.
07.04.2024 00:00 tarihinde Mert Çelik tarafından yazıldı.