Akdeniz diyeti, geleneksel olarak Akdeniz bölgesinde yer alan ülkelerin beslenme alışkanlıklarını yansıtan bir diyet şeklidir. Bu diyet, sağlıklı yağlar, taze meyve ve sebzeler, tam tahıllar, balık ve az miktarda kırmızı et gibi besinleri içerir. Araştırmalar, Akdeniz diyetinin kalp sağlığı üzerinde olumlu etkileri olduğunu göstermektedir.
Akdeniz diyeti temel olarak sağlıklı yağlar içerir. Zeytinyağı, bu diyetin ana yağ kaynağıdır ve doymuş yağların yerine tercih edilen bir seçenektir. Zeytinyağı, yüksek oranda tekli doymamış yağ asitleri içerir ve kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olur. Ayrıca antioksidan özelliklere sahiptir ve iltihaplanmayı azaltabilir.
Akdeniz diyetinde aynı zamanda taze meyve ve sebzeler de önemli bir yer tutar. Bu besinler, lif, vitaminler ve mineraller açısından zengindir. Lifli yiyecekler sindirim sistemini düzenler ve kolesterol seviyelerini kontrol altında tutar. Ayrıca antioksidanlar bakımından da zengindirler ve serbest radikallere karşı koruma sağlarlar.
Tam tahıl ürünleri de Akdeniz diyetinin önemli bir parçasıdır. Bulgur, esmer pirinç, kepekli ekmek gibi gıdalar, lif ve kompleks karbonhidrat açısından zengindir. Bu besinler kan şekerini dengede tutar ve tokluk hissi sağlar. Ayrıca düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) kolesterol seviyelerini düşürerek kalp hastalığı riskini azaltır.
Akdeniz diyetinde balık da sık sık tüketilen bir protein kaynağıdır. Özellikle omega-3 yağ asitleri bakımından zengin olan somon, uskumru ve sardalye gibi balıkların tüketimi kalp sağlığı için faydalıdır. Omega-3 yağ asitleri trigliserid seviyelerini düşürür, kan basıncını kontrol altında tutar ve damarların esnekliğini arttırır.
Kırmızı et tüketimi Akdeniz diyetinde sınırlanmıştır. Bunun yerine beyaz et veya baklagiller gibi bitkisel protein kaynakları tercih edilir. Kırmızı et yüksek miktarda doymuş yağ içerdiği için kalp hastalığı riskini arttırabilirken, bitkisel protein kaynakları daha düşük yağ içeriğiyle kalp sağlığını destekler.
Akdeniz diyetinin kalp sağlığı üzerindeki olumlu etkileri birçok araştırma tarafından desteklenmektedir. Bir çalışmada, bu diyete uygun şekilde beslenen kişilerde kalp krizi riskinin %30 daha az olduğu bulunmuştur. Başka bir çalışmada ise Akdeniz diyetinin inme riskini azaltabileceği gösterilmiştir.
Bu diyete uygun şekilde beslenen kişilerde aynı zamanda obezite riski de daha düşüktür. Düşük oranda doymuş yağ tüketimi ve yüksek miktarda lif alımı kilo kontrolünü kolaylaştırırken, metabolik sendrom riskini de azaltabilir.
Akdeniz diyeti aynı zamanda tip 2 diyabet riskini azaltabilir. Lif açısından zengin yiyecekler kan şekerinin yavaşça yükselmesine yardımcı olurken, tam tahıl ürünleri insülin direncini azaltabilir.
18.03.2024 12:39 tarihinde Gamze Öztürk tarafından yazıldı.