Son yıllarda popülerlik kazanan ketojenik diyet, düşük karbonhidratlı ve yüksek yağlı bir beslenme planı olarak dikkat çekmektedir. Vücudun enerji kaynağı olarak geleneksel olarak karbonhidratları kullandığı düşünülürken, ketojenik diyette vücut keton adı verilen moleküller üreterek yağları yakar. Bu durum, vücudunuzun daha etkin bir şekilde yağ yakmasını ve kilo vermenizi sağlar. Aynı zamanda ketojenik diyetin birçok sağlık faydası da bulunmaktadır.
Ketojenik diyetin temel prensibi, günlük alınan karbonhidrat miktarını en aza indirerek vücudu ketozis adı verilen metabolik bir duruma sokmaktır. Ketozis, vücudun enerji için yağları kullanması anlamına gelir. Bu da vücuttaki yağ depolarının hızla tükenmesine ve kilo kaybına yol açar. Genellikle günlük karbonhidrat alımının 20-50 gram arasında olduğu ketojenik diyet, yüksek miktarda sağlıklı yağlar (avokado, zeytinyağı, hindistan cevizi yağı gibi) ve proteinler içerir.
Ketojenik diyetin işlevi, insulin direncini düşürmek ve kan şekeri seviyelerini kontrol altında tutmak üzerine odaklanmıştır. Karbonhidrat alımını azaltarak, kan şekerinin düzgün bir şekilde regüle edilmesi sağlanır. Bu da insülin seviyelerinin kontrol altında tutulmasına yardımcı olur ve diyabet riskini azaltır. Ayrıca ketojenik diyet, insülin direnci olan kişilerde kilo kaybını destekleyebilir.
Bunun yanı sıra, ketojenik diyet epilepsi tedavisinde de kullanılan etkili bir yöntemdir. Özellikle çocuklarda görülen bazı epilepsi türlerinde ilaç tedavisine yanıt alınamazsa ketojenik diyet uygulanabilir. Vücut ketonlarını kullanarak enerji ürettiği için epileptik nöbetleri azaltabilir ve hatta ortadan kaldırabilir.
Ketojenik diyetin beyin sağlığı üzerindeki etkileri de oldukça önemlidir. Beyin normalde glikozu ana enerji kaynağı olarak kullanırken, ketozis durumunda ketonlar beyin için alternatif bir yakıt kaynağı haline gelir. Bu durumda beyin enerji gereksinimini karşılamak için daha iyi odaklanma yeteneği kazanabilir ve mental performans artabilir.
Ketojenik diyetin anti-inflamatuar özellikleri sayesinde de bağışıklık sistemi üzerinde olumlu etkileri bulunmaktadır. Karbonhidratların azaltılmasıyla inflamasyon seviyeleri düşer ve inflamasyona bağlı hastalıkların riski azalır. Özellikle romatoid artrit gibi kronik inflamatuar hastalıkları olan kişilerde semptomların hafiflemesine yardımcı olabilir.
Ketojenik diyet aynı zamanda kalp sağlığı için de faydalıdır. Yüksek karbonhidrat tüketimiyle ilişkilendirilen yüksek trigliserid seviyelerini düşürerek kalp hastalığı riskini azaltabilir. Daha fazla sağlıklı yağ alımının kalp sağlığı üzerindeki olumlu etkileri bilimsel çalışmalarla kanıtlanmıştır.
Ancak ketojenik diyet bazen bazı yan etkilere de neden olabilir. Bunların başında “keto grip” denilen bir durum gelir. Vücut karbonhidratlardan enerji üretmek yerine yağları yakmaya başladığında geçiş döneminde bazı belirtiler ortaya çıkabilir. Bunlar arasında baş ağrısı, halsizlik, kas krampları ve sindirim sorunları yer alabilir.
Ayrıca uzun süreli ketojenik diyet uygulamasında bazen beslenme eksiklikleri görülebilir. Çünkü karbonhidratlar vitamin ve mineral açısından zengindir ve bu besinlerden yeterince alınmadığında sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Bu nedenle ketojenik diyet uygularken dikkatli olmak ve beslenme programınızda çeşitlilik sağlamak önemlidir.
02.11.2023 01:00 tarihinde Melis Şahin tarafından yazıldı.